ui-sjalot-&-bosui wat is het verschil en hoe maak je de perfect gebakken uien
De ui is een bolgewas en verwant aan de prei, knoflook en bieslook. Het is een van de meest populaire groenten, alhoewel ze in ons land vooral als smaakmaker wordt gebruikt. In vele andere landen geldt de ui als volwaardige groenten, en terecht! Er zijn maar weinig gerechten waarin je de ui niet kunt gebruiken. We onderscheiden rode, witte en gele uien. De witte hebben een relatief zoete smaak, de gele varieren en de rode zijn rauw wat pittiger. Als er in recepten een ui als ingredient staat genoemd, wordt veelal de (gele) ui bedoeld.
De sjalot is een kleine, enigszins langwerpige uiensoort, subtieler dan de grote broer. Volgens (mijn) groentengoeroe Mari Maris kun je ui in een gerecht altijd vervangen door sjalot, maar sjalot niet altijd door ui. Dat heeft met de smaak te maken. Sjalot is rauw lekker pittig en kun je heel fijn gesnipperd gebruiken in dressings of salade. Gebakken hebben ze een heel fijne smaak.
Bosui, ook wel lenteui genoemd, is nauw verwant aan bieslook en heeft net zulke holle stelen. Bosuitjes worden meestal rauw gebruikt: bij verhitting verliezen ze hun smaak. Gebruik ze in salades of snipper als laatste over een gerecht. Je kunt de hele stengel gebruiken, zowel het wit als het groen.
“Fruit een uitje”, staat er dan in het recept. Maar wat is dat eigenlijk?
Fruiten is: op laag tot middelhoog vuur bakken in olie of boter, zodat de ui langzaam zacht wordt en zo zijn suikers kan afgeven. – En niet op vol vermogen cremeren zodat je een bittere, zwartgeblakerde harde prut krijgt- –
Zacht, zoet met knapperige randjes, zo maak je perfect gebakken uien:
- Gebruik een pan met een dikke bodem en verhit daarin boter met een scheut olie (of alleen olie, boter heeft de neiging snel te verbanden).
- Voeg (gesneden) ui toe met wat zout (door het zout laat de ui vocht los waarin het kan garen)
- Na een paar minuten beginnen de uien glazig te worden. Blijf roeren zodat de ui niet aanbrandt.
- Laat de ui helemaal zacht worden, zonder dat ze verkleuren. Dit kan rustig 4-10 minuten duren.
- Wil je knoflook fruiten, voeg deze dan nu toe en laat ook deze rustige zacht worden.
- Na een tijdje mag het vuur wat hoger. De vrijgekomen suikers in de ui karamelliseren en geven een zoete smaak en goudbruine kleur.
Bloemkool met gefruitte sjalotjes
1 bloemkool zout
1 eetlepel olijfolie
2 sjalotjes
2 teentjes knoflook
1 theelepel sambal oelek
2 eetlepels citroensap
1 deciliter creme fraîche
2 eetlepels ketjap manis
Snij de bloemkool in roosjes en kook in ong. 10 minuten gaar (met zout), spoel koud af.
Fruit de sjalot met knoflook en sambal (zoals hierboven beschreven)
Voeg de citroensap met heet water en creme fraiche toe en breng aan de kook
Doe de bloemkool met ketjap erbij en warm alles door.