Zomerstoof

Er zijn van die dagen dat je denkt: ‘hoe ben ik hier nu weer terecht gekomen?’. Zo stond ik zaterdagavond onder het licht van de volle maan te ‘silent ecstatic dancen’ tijdens een lief klein festivalletje aan de IJssel. Niet helemaal wat ik gewend ben maar het kèn rotter (zeggen ze dan in my hometown). En er moest natuurlijk ook samen gekookt en gegeten met allemaal aardige mensen. Mijn liefst nichtje Martijn was helemaal uit Rotterdam gereden om mee te helpen.

Een van de gerechten die we maakten was deze verrassende zomerstoof van biet, tomaat en pruim. En ja, de deelnemers aan de workshop konden zelf proeven dat tomaten die zo superrijp van de plant komen – misschien minder mooi- maar heel wat lekkerder zijn dan die van de supermarkt. De yoghurt voor de tzatziki had ik zelf gemaakt van buffelmelk en als toetje had Paul ook nog ijsjes van Boer ’n Buffel geregeld. Topdag!

Biet, tomaat en pruim…, dit lijkt een ongebruikelijke combinatie maar je vermoed wel dat dit goed kan werken. Tomaten zijn zurig en dat is een goede tegenhanger van de ‘aardse’  smaak van de biet, pruimen zijn ook rins – zoet. Bovendien is alles nu volop verkrijgbaar.

Het recept komt uit ‘Heel veel VEG’ van Hugh Fearnley-Whittingstall Een heerlijk kookboek vol met verrassende groenterecepten. Heel ingewikkeld is het niet:

  • Schrob de (zomer)bietjes en rooster ze in de oven (met schil en al) gaar*
  • Ondertussen: snijd de pruimen en tomaat in half of kwarten (afhankelijk van de grootte), ontvel een paar knoflooktenen;
  • Doe de pruimen, tomaat, knoflook bij de bieten en schep even door elkaar. Voeg wat takjes tijm en rozemarijn toe en laat het nog zo’n 20-30 minuten pruttelen

Oorspronkelijk was de verhouding 700 gr biet, 500 gr tomaat en 500 gr pruimen. Het oordeel van het smaakpanel: errug lekker maar ook errug zoet als hoofdgerecht om zo te eten. Ik verdubbelde de hoeveelheid biet en verminderde de hoeveelheid pruimen en toenwas het precies goed. Een en ander is natuurlijk ook afhankelijk hoe zoet de pruimen, biet en tomaat al van zich zelf zijn (en wat je voorradig hebt).

Doe er gerust een scheut tamari (sojaus) of balsamicoazijn doorheen en tijm/rozemarijn erop om het naar jouw smaak te maken. Serveer het gerecht met fetakaas of dikke yoghurt en een graan of brood voor de saus. Wil je het gerecht veganistisch? Gebruik dan olijven ipv fetakaas en serveer met linzen.

*Bieten gaar ik tegenwoordig in een gesloten braadpan of ovenschaal in de oven in plaats van in aluminium folie. De productie van aluminium folie kost veel energie, bovendien is het niet goed recyclebaar. Een deksel is in deze een goed alternatief.

Zomerstoof met biet, tomaat en pruim

Paasspecial

‘Kan dat wel’, vraagt Sander van Tuinderij de Overkant, ‘een paasspecial met groenten? Natuurlijk kan dat. Maar ik snap wat hij bedoelt. Met Pasen zitten we precies in het ‘hongergat’. De wintergroenten, zoals kool, pompoen en biet, beginnen zo langzamerhand op te raken of slecht te worden. De eerste voorjaarsgroenten zijn nog maar beperkt beschikbaar. Tuinders zijn al wel volop aan het zaaien in kassen en tunnels. Gaat het lukken de eerste raapsteel, spinazie of radijs te oogsten voor de Pasen? Als de kassen / tunnels onverwarmd zijn, is dat afhankelijk van de buitentemperatuur wanneer het eerste voorjaarsgroen te oogsten valt. Je zou het niet zeggen als je de overvloed in de winkels bekijkt.

Het kan dus wel, maar hier en daar smokkelen we een beetje met groenten die van elders aangevoerd worden. De paprika bijvoorbeeld, dat is echt een zomer-vruchtgewas maar in de winkel volop te krijgen (uit Spanje of uit de verwarmde kas). Tomaten is ook zoiets, maar daarvoor kunnen we prima blik gebruiken. Verder gebruiken we de laatste bewaargroenten zoals knolselderij, schorseneren, wortel en ui.

Traditioneel eten we vaak met Pasen asperges maar het seizoen is echt nog niet begonnen en zeker met de laatste koude periode vertraagt. Ze zijn er wel maar behoorlijk duur, uit het buitenland of met kunst en vliegmiddelen (lees verwarmde buitenbedden) geteeld. Nog even wachten tot er in mei voldoende aanvoer is. Tot die tijd eten we de laatste schorseneren! – Wil je wel asperges eten, gebruik dan bijvoorbeeld dit heerlijke recept voor aspergetaart van Odin (met raapsteeltjes en eiertapenade).

Voor deze paasspecial heb ik gekozen voor een uitgebreid lunch-menuutje geínspireerd door het Midden-Oosten: Shakshuka, een traditioneel tomatengerecht met eieren. Lekker om te dippen met (zelfgemaakt) plat brood. Serveer er hummus bij, een zelfgemaakte sellerij salade en rösti van schorseren. Als toetje (om bij het Midden-oosten thema te blijven) ‘zoete’ baklava sigaren gemaakt met wortel.

Paas menu 2022

Shakshuka

Schorseneren rösti

Sellerijsalade

Hummus
Pita broodjes of zelfgemaakt platbrood

Zoete wortel sigaren toe

Shakshuka

Heb je nog nooit Shakshuka gegeten… ? Nou, daar gaat snel verandering in komen. Als je eenmaal dit gerecht ontdekt hebt, zal het regelmatig op tafel komen. Snel klaar, makkelijk aan te passen aan het jaargetijde en de hoeveelheid eters en verrukkelijk.

Continue reading “Shakshuka”

Groene tomaten

De kans dat je tomaten nu nog aan de plant rijpen is vrij klein, eerder zullen ze gaan schimmelen of rotten. Wil je nog iets van je oogst veilig stellen, haal dan de nog groene tomaten van de plant.

Als de tomaten al een beetje een blosje hebben, kun je proberen ze binnen te laten rijpen. Zoek daarvoor de meest gave exemplaren uit, verwijder het kroontje en zorg dat de tomaten goed droog zijn. Stop ze nu in een plastic of papieren zak met een rijpe banaan. Het ethyleen dat de banaan afscheidt, helpt om de tomaten te rijpen. Kan zo’n 3-4 dagen duren.

Zijn de tomaten nog te groen dan kun je ze bakken (Fried Green Tomatoes bestaan echt!) of er chutney van maken. Ik kies voor het laatste. Dit recept is gebaseerd op 2 grote tomaten, 1 rode ui en 1 appel en komt uit de Dikke Vegetariër van Mark Bittman.

  • Vijzel 2 tl mosterdzaad, 1 tl korianderzaad, 3 gedroogde chilipepers, 1 tl garam masala en 5 hele kruidnagels fijn; smelt 3 el boter in een grote gietijzeren koekenpan en fruit de kruiden totdat ze gaan geuren
  • Voeg de fijngesneden rode ui toe en bak mee totdat ze zacht worden, voeg wat zout toe
  • Snij ondertussen de groene tomaten en appel in kleine blokjes en voeg toe aan de pan, blijf roeren. Voeg eventueel wat water toe. {Volgens Mark hoeft het maar iets van 5 minuten te pruttelen maar ik heb het zeker een half uur (langer mag ook) op het vuur gehad.}
  • Blijf goed roeren totdat alle stukjes zacht zijn. Proef nu en voeg zout, kaneel, appeldiksap en evt wat suiker (als het te pittig is) toe totdat je een lekkere, pittige saus hebt.
  • Je kunt de chutney direct eten en het is ong. 3 dagen houdbaar in de koelkast. Je kunt ook de gloeiendhete chutney in schoongemaakte jampotten doen (uitkoken of in de vaatwasser zonder zeep). Laat de potten ondersteboven afkoelen. Zo zijn ze heel lang houdbaar.

Chutneys zijn heerlijk als smaakmaker, bijvoorbeeld bij vegetarische stampotten.

Venkel

Bestaat er een mooiere groente? En nog lekker ook met die anijsachtige geur en smaak. Eèn van mijn favorieten. Venkel is een energieke groente en ligt niet zwaar op de maag. Daarnaast past de anijs-achtige smaak goed bij warm weer en is het een groente met eindeloze mogelijkheden. Zowel de loof, knol als zaad kunnen verwerkt worden in gerechten. Venkel is met name in landen rond de Middelandse zee een veel gebruikte groente en combineert heel goed met gestoofde tomaat en sinaasappel. Vandaar hier twee frisse recepten voor een mooie nazomer.

Hoe maak je het schoon?
  • Het fijne dilleachtige loof eraf halen. Niet weggooien! Je kunt het als kruid weer toevoegen of er thee van trekken.
    Van de stengels kun je goed bouillon trekken of anders apart fijn snijden.
    Eventuele bruine plekken van de knol verwijderen, deze zijn bitter. 
    De rest van de knolvenkel in de lengte in vieren snijden: nu kun je de wortelaanzet makkelijk wegsnijden, eventueel de stukken nog in fijnere repen van ongeveer 1-2 cm snijden of heel fijn schaven als je de venkel rauw gaat eten.
Wat doe je ermee?
  • rauw: fijn gesneden als salade, lekker met sinaasappel/mosterddressing 
  • koken met water en zout: ongeveer 10-15 minuten
  • smoren: in vispakketje in de oven
  • stoven: eerst aanbakken in de pan en dan vocht toevoegen (bouillon of witte wijn)
  • grillen: besmeren met olijfolie en in de grillpan of in de oven
Mediterraan Stoofpotje

Voor dit recept gebruik je een combinatie van grillen en stoven: de venkel in een pan met dikke bodem in een beetje olijfolie aan een kant goed bruin laten worden (eventueel in gedeeltes doen), uitje erbij, dan wat superrijpe tomaten erbij doen en zwarte olijven. Wat vocht toevoegen (balsamico azijn of wijn), 15-20 minuten laten stoven (met deksel op de pan). Eventueel kun je er een blikje tonijn door doen of wat feta kaas overheen kruimelen. Op smaak maken. Het fijne venkelloof op het allerlaatst eroverheen draperen.

VenkelSalade met gember / sinaasappeldressing

Stevige smaken die goed bij elkaar passen. Deze dressing past ook heel goed bij witte, rode of chinese kool en andijvie.

  • verhit een laagje olie in een klein pannetje, frituur hierin dunne schijfjes verse gember tot ze krokant zijn, vis de stukjes eruit en laat uitlekken
  • fruit een kleingesneden sjalotje zachtjes in de overgebleven olie, blus af met het sap van een sinaasappel (of rode grapefruit). Haal het pannetje van het vuur en roer er wat honing en peper en zout bij
  • schep de nog lauwe dressing door de fijngeschaafde venkel en laat dit even intrekken (bij de wat hardere rauwe groenten, zoals venkel en kool mag dit best een half uur staan)
  • schep ten slotte wat partjes sinaasappel erdoor, strooi de gefrituurde gember erop en wat geroosterde sesamzaadjes. (ook lekker met granaatappel, zie onder)