Lente boter

Start van de lente

De lente is begonnen! En niet zoals je zou verwachten op 21 maart maar op de 20^e. Vreemd toch? Toch is hier een logische verklaring voor. We hebben het namelijk over de astronomische lente. Elk seizoen kent een precies startpunt en is afhankelijk van de stand van de zon. De start van de lente is het moment dat de zon loodrecht op de evenaar staat. De dag en nacht zijn dan precies even lang. Dit noemen we de “lente-nacht-evening” en dat is dus precies op 20 maart. -Op of rond 22 september is de tweede equinox, en dat is de start van de herfst.- De meteorologische kalender hakt simpelweg het jaar in vier stukken, volgens deze indeling is de lente begonnen op 1 maart.

Hongergat

Alhoewel de dagen beginnen te lengen en bomen en struiken voorzichtig uit gaan lopen, duurt het nog even voor we kunnen genieten van de eerste voorjaarsgroenten. Feitelijk is april de maand waarin er de minste groenten beschikbaar zijn: we noemen dat ‘het hongergat’. De wintergroenten, zoals kool, pompoen en biet, beginnen zo langzamerhand op te raken of slecht te worden. De eerste voorjaarsgroenten zijn nog niet beschikbaar. Tuinders zijn al wel volop aan het zaaien in kassen en tunnels. Gaat het lukken de eerste raapsteel, spinazie of radijs te oogsten voor de Pasen? Aangezien de kassen / tunnels onverwarmd zijn, is dat afhankelijk van de buitentemperatuur wanneer het eerste voorjaarsgroen te oogsten valt.

De lente laat zich niet temmen

Nog even geduld dus voor de echte voorjaarsgroenten. Maar weet, het voorjaar laat zich niet temmen door virussen, lockdowns of avondklok. Naar buiten dus! Ook al is het nog koud, de eerste kruidjes piepen al boven de grond. Ik hoef niet ver te lopen, in mijn achtertuin staat genoeg:

daslook: ja, het lijkt op lelietje van dalen (en die is giftig) maar de geur is onmiskenbaar knoflook dus daar hoef je je niet in te vergissen. Pluk en gebruik het blad liefst voordat de bloemetjes verschijnen (maar ook die kun je eten)
zevenblad: woekerend onkruid of saladebuffet? If you can’t beat it, eat it.
longkruid: dit prachtig kruidje staat al volop te bloeien, en doet dat tot ver in het najaar, alleen in vroege voorjaar (spaarzaam) gebruiken
roomse kervel: heel dankbaar, venkelachtig kruid. Ook lekker in soep.
citroenmelisse: ook lekker in de thee
bloedzuring: groeit makkelijk en mooi in de tuin, en nog eetbaar ook
salie: ik gebruik ook altijd een blaadje om mijn tanden mee te poetsen

Al deze kruiden zijn heerlijk voor een kruidige voorjaarsoep, om thee van te zetten of als smakelijk accent in de salade. Aangezien ik er nog niet zoveel van heb, ga ik het ‘vangen’ in een kruidenboter. Ook goed te bewaren in de vriezer!

Lenteboter:

– gebruik hele goede roomboter, laat deze op kamertemperatuur zacht worden;
– snij de kruiden in kleine stukjes en prak door de boter, voeg eventueel wat zout toe
– prak door de boter
– schep de boter op een stuk bakpapier en draai er een stevige rol van.
– laat opstijven in de koelkast of bewaar (een deel) in de vriezer

kruiden uit de tuin van links naar rechts:
daslook, zevenblad, lieve-vrouwen-bedstro, longkruid (blauw bloempje), citroenmelisse, roomse kervel (onder), bloedzuring (midden)

Rode Biet

Rode biet is bijna het hele jaar wel verkrijgbaar. Na de oogst in de winter kun je ze nog maanden bewaren. In mei komen de eerste zomerbietjes er al weer aan. Deze zomerbietjes zijn veel sneller klaar, 20-25 minuten. Voor de winterbieten heb je (afhankelijk van de grootte) wel een uur nodig. Dat is lang, maar als je ze in de oven roostert heb je er geen omkijken naar. De smaak is ontegenzeggenlijk veel beter dan de kant en klare slappe exemplaren uit de supermarkt.

Geroosterde biet met tahinyoghurt en ingemaakte citroen

De aardse smaak van rode biet wordt in dit gerecht opgehaald door een kleine ingemaakte citroen. Een lekkere smaakmaker uit het Midden Oosten en de Afrikaanse keuken. Citroenen kun je makkelijk zelf inmaken maar het duurt een paar weken voor de smaak zich goed ontwikkeld heeft. Dus voor dit recept kun je beter een potje halen uit de winkel. Je kunt de ingemaakte citroen met schil en al eten en ook het sap is goed te gebruiken.

1 biet weegt ong. 80-100 gr. gebruik ongeveer 2 bietjes per persoon.

verwarm de oven voor op 220 C
verpak bieten per stuk in aluminium folie of doe ze in een braadpan met een bodempje water en sluit goed af met een deksel. rooster 30-60 minuten in een hete oven. (check met een mes of de bieten al gaar zijn, het moet er vlotjes doorheen gaan) Ontvel de bieten, dat gaat het beste als ze nog een beetje warm zijn, en snijd in dikke plakken.
snij een kleine rode ui in dunne plakken.
verhit een beetje olie in een koekepan, rooster hierin een forse theelepel komijnzaad. Giet het zaad met olie over de biet, samen met de ui, 1 kleine ingemaakte citroen (fijngehakt) en een beetje van het sap, peper/zout en verse dille. Meng goed door de biet en stort op een schaal.
roer een eetlepel tahin (sesampasta) door 150 gr. dikke yoghurt, schep losje door de salade en maak af met nog wat verse dille.

Lekker met vers gekookte linzen of geroosterde kikkererwten en knolselderij steak.

Nog meer recepten met rode biet:

Stem vork

Wanneer kom je in beweging? Als de pijn groot genoeg is? De woede. Of het verlangen?
Of als je weet waar je naartoe moet bewegen?

‘Het heeft geen zin om op de pijn knop te blijven drukken en berichten te blijven delen over hoe erg het is. Mensen die het niet willen horen, sluiten zich ervoor af. En de rest weet het inmiddels wel. Het is preken voor eigen parochie. Bovendien word ik er depressief van.’

‘Wat maakt mijn stem uit, Rutte gaat toch wel weer winnen. Je kunt het systeem niet bevechten. Ik ben toch geen wetenschapper, arts, politicus, techneut. Hoe moet ik het nu weten? Alles draait om geld en de macht. Wat moet ik met deze informatie als ik er toch niks aan kan doen. Het probleem is te groot, we gaan het niet redden met radiatorfolie plakken. Het tij is niet meer te keren. We zijn al f*cked.’

Tussen hoop en wanhoop

Voor de duidelijkheid, lieve mensen, ik citeer mezelf. En mijn eigen strijd tussen een gewoon fijn leven willen leiden als iedereen en gevoelens van blinde paniek en wanhoop als ik enigszins onder ogen zie in wat voor wereld we leven. Kom, kom dat valt toch wel mee? Er zijn toch ook heel veel mooie dingen in de wereld? En de mens is zo inventief, als we een wagentje op Mars kunnen zetten, kunnen we toch zeker wel onze eigen wereld redden? En wie zit er te wachten op mijn cynisme en angst. Niemand heeft er toch wat aan als ik depressief in de hoek ga zitten.

La la land

Je kunt lange tijd leven in La la land en ontkennen dat er iets aan de hand is of dat jij er iets mee te maken hebt. Maar, als er eenmaal groeiend gevoel van onbehagen is, dan laat zich dat niet makkelijk wegdrukken. Aan de andere kant kun je zodanig overweldigd worden door gevoelens van machteloosheid dat je verlamd raakt en ook daar schiet je niks mee op. Het kan zelfs destructieve vormen aannemen van depressie als het op jezelf gericht is of een bijtend cynisme waardoor je anderen van je vervreemd.

Je moet er doorheen, weet ik inmiddels.
Een manier vinden om wel de realiteit onder ogen te zien en een manier om het te verwerken. Om te erkennen dat je bang bent, verontrust of woedend en de pijn te voelen. De schoonheid van de natuur te zien en tegelijkertijd het verdriet om wat er allemaal kapot gaat. Pas dan ervaar je wat voor jou van waarde is, wat de moeite waard is om je druk om te maken, Kun je onderzoeken welke actie te nemen. Je zult ook ontdekken dat je niet alleen bent.

Helpt het?

Heeft het zin om te demonstreren, de zoveelste petitie te ondertekenen, te stemmen op een partij die toch niet gaat meeregeren, geen vlees te eten terwijl je weet dat het toch niet zo veel uithaalt?

When hope ends – action begins, zeggen de mensen van Extinction Rebellion.

Wat? What’s the point om actie te ondernemen als je geen hoop hebt dat je de door jou gewenste uitkomst gaat bereiken?

#notinmyname

‘Al is het maar om te laten zien dat er mensen zijn die het wel wat kan schelen’. Twee jaar geleden ging ik voor de allereerste keer in het 52ste jaar van mijn leven demonstreren. Omdat er vrijwel niets gebeurd was na het tekenen van het klimaatakkoord in Parijs 2015. Om het dedain waarmee scholieren van #fridaysforfuture werden weggezet, die daar terecht tegen ageerden. In 2015 dacht ik nog echt dat er wat ging veranderen, in 2019 was die hoop al behoorlijk vervlogen. En nu, 2021 aan de vooravond van de verkiezingen, staan we er slechter voor dan ooit. Het klimaat staat nauwelijks op de agenda van de politieke partijen. Hoe lang kun je roepen dat het twee voor 12 is, dat er nu echt wat moet gebeuren, dat het nog niet te laat is.

Klimaatalarm 2021

En toch deden we dat weer. Op zondag 14 maart klonk het klimaatalarm 2021, in 44 plaatsen in Nederland. Op pleinen en in huizen lieten 35.000 mensen van zich horen. Ook ik stond op de Brink in Deventer met 400 andere mensen, na de nodige interne tegenstribbelingen. Hebben we er iemand mee overtuigd om anders te gaan stemmen? Krijgen we nu wel een groener en eerlijker klimaatbeleid? Geen idee, ik denk het niet. Maar voor de mensen die daar stonden, of thuis via de live stream volgde maakte het wel uit. Het was mooi, ontroerend, verbindend en bemoedigend. En dat heeft een veel groter effect, dan dat ene uurtje op de Brink en de 400 mensen die daar stonden.

Stem elke dag met je vork

Moeten we nu allemaal op de barricade, op potten en pannen gaan slaan? Nee, dat hoeft natuurlijk niet, alhoewel het wel helpt om medestanders te treffen, te weten dat je er niet alleen voor staat. Belangrijk is dat je je stem wel laat horen, op momenten dat het ertoe doet, zoals verkiezingen. Maar nog belangrijker is wat je elke dag doet, welke keuzes je maakt en dat die in lijn zijn met wat je belangrijk vind. Je kunt elke dag kiezen voor een groener en eerlijker klimaatbeleid.

Je kunt elke dag stemmen met je vork: kies voor gezond voedsel, kies voor een eerlijke prijs voor de boer, kies voor biodiversiteit, kies voor het klimaat

Zoete aardappel (anders)

De zoete aardappel, bataat of ook wel yam genoemd is niet verwant aan de aardappel, al doet de naam anders vermoeden, maar komt uit de windefamilie. Net als de aardpeer bevat de zoete aardappel inuline. Inuline behoort tot de koolhydraten maar is als gevolg van de langzamere vertering vooral voor diabetes patiënten gezonder. Daarnaast bevat de zoete aardappel echter ook de suiker raffinose, die winderigheid veroorzaakt. Het zit in de familie, zullen we maar zeggen. Van oorsprong is de zoete aardappel een subtropische plant al lukt het steeds vaker om het hier te telen.

Zoete aardappel kun je net zo klaarmaken als aardappel: koken, bakken, poffen, pureren. De smaak is echter zoet, eerder zoals pompoen of wortel. Ik gebruik het graag in plaats van of samen met aardappel in een stampotje bijvoorbeeld met zuurkool of boerenkool. Dat levert een wat spannender smaakcombinatie op dan alleen met aardappel.

Voor de bite en de eiwitten kun je sojabrokken gebruiken (WAT???): zet de brokjes onder water of bouillon, voeg smaakmakers toe als tamari/sojasaus, paprikapoeder, gembersiroop. Laat ongeveer 20 minuten weken. Daarna verwerken in gerecht (zie hieronder)

Zoete zuurkool schotel met brokken

schil de zoete aardappel, snij in blokjes en kook in wat water gaar
doe de geweekte sojabrokken* (met weekvocht) in een koekenpan, laat zachtjes sudderen totdat al het vocht opgenomen is.
snij een pastinaak en een appel in kleine blokjes van een halve cm en voeg deze toe aan de sojabrokken, zet het vuur hoger en bak ze bruin (voeg telkens wat kookvocht toe van de zoet aardappel of bouillon als de boel dreigt aan te branden)
laat de zuurkool uitlekken en snij iets kleiner, stoof mee met de pastinaak/appel als deze al voldoende zacht is;
giet de zoete aardappel af (bewaar het resterende kookvocht), stamp alles grof door elkaar. gebruik eventueel wat kookvocht of (plantaardige) melk als het te droog is.

* vind je het wat al te heftig om sojabrokken te gebruiken, voeg dan bv wat peulvruchten toe (zoals zwarte bonen) voor een volwaardige, plantaardige maaltijd

Meer weten hoe je kunt koken met o.a. sojabrokken? Op woensdag 10 maart 2021, van 20:00-20:30 geef ik een online (gratis) introductie over koken zonder vlees(vervangers).

Meld je hier aan:

Registreer hier voor webinar

Online INSPIRATIE ‘WEEK zonder vlees’

Door en voor Deventenaren!

Van 8 t/m 14 maart is het de nationale ‘week zonder vlees’ en wij doen mee! Samen met 5 ondernemers uit Deventer organiseert Duurzaamheidscentrum Deventer een inspirerende week vol leuke tips & tricks om je vingers bij af te likken. Elke dag komt één van de deelnemende ondernemers aan het woord voor jouw dagelijkse portie inspiratie omtrent minder vlees eten. Daarnaast komen ook leuke activiteiten en acties van de ondernemers voorbij! Dus meld je hier aan om op de hoogte te blijven.

Maandag: K.eetmee

“Wat doe ik met tofu? En 5 andere alternatieven voor vlees” – dat is waar Cathy Verschoor van K.eetmee zich op richt in haar webinar voor deze inspiratieweek. Cathy is natuurvoedingsdeskundige en natuurkok: ‘Een heel groot verschil dat je zelf kunt maken voor een duurzame wereld is te kiezen voor een zoveel mogelijk plantaardig dieet met verse, pure producten en het tegengaan van voedselverspilling,’ vertelt ze. ‘Je kipfilet vervangen door kipstuckjes of een andere vleesvervanger is een makkelijke en logische stap als je minder of geen vlees meer wilt eten. Maar wat als je verder wilt dan de vleesvervanger? Moet je dan tofu gaan eten? En hoe maak je dat dan klaar zodat het ook lékker is (en ook je partner en kinderen het lusten)? Daar gaat het webinar over.’ Het webinar is op woensdag 10 maart, van 20:00-20:30. Registreren kan hier.

Dinsdag: noPeanuts

Joliene van Es, van het Deventer bedrijf noPeanuts schrijft deze dag een blog, en daagt je op haar eigen website uit voor een Vega-Challenge voor de week erna, met vijf vega-recepten en een cadeautje voor wie een bestelling plaatst. ‘Dan ontvang je de ingrediënten en de recepten thuisbezorgd in Deventer’, vertelt Jolien. ‘Sinds de Support Your Locals actie in Deventer ben ik gaan beseffen dat er zoveel prachtige, duurzame, lekkere en eerlijke producten worden gemaakt in onze directe omgeving en dat deze de stad nauwelijks bereiken. Dat haal ik naar jouw keuken, zodat jij heel gemakkelijk kunt koken waar je zin in hebt!’

Woensdag: Munt&Marjolein

Woensdag publiceert voedingscoach Marjolein Cozijnsen een blog met tips om de overstap naar meer vegetarisch eten makkelijker te maken. Ze deelt ook een simpel en voedzaam vega recept, dat bovendien geschikt is om mee te nemen naar je werk. Ook heeft ze een actie waarbij mensen een gratis check van hun voedingspatroon kunnen winnen!

Donderdag: Groente van Zus

De zussen Anke en Carlijn runnen de biologische catering Groente van Zus. Zij hebben een vegetarische verrassingsborrelbox voor twee personen samengesteld speciaal voor deze ‘week zonder vlees’ voor een leuke prijs. Er is een beperkt aantal, dus bestel snel! Hou dus op deze dag het online evenement in de gaten. ‘Of Groente van Zus mee wil doen? Natuurlijk willen wij dat!’, zo reageerden de zussen. ‘Als cateringbedrijf met een focus op groenten én duurzaamheid, is een week geen vlees eten iets dat wij met alle liefde willen ondersteunen. Want elke stap die je zet, groot of klein, heeft een positieve invloed!’

Vrijdag: BioToko

Last but not least! Op vrijdag publiceren we een blog én kortingsactie van Thomas, de eigenaar van BioToko Deventer, die sinds december 2020 in Deventer gevestigd is. Hij werkt alleen met biologische producten. ‘Als er nieuwe gerechten worden ontwikkeld kiezen wij ervoor om een vegetarisch gerecht te bedenken,’ vertelt Thomas. ‘Met uitsluitend groenten, of met tahu of tempeh.’ De kortingsactie die we publiceren kun je gebruiken bij je volgende bestelling. Houd daarvoor het online evenement goed in de gaten!

Doe jij ook mee? Meld je hier aan voor het online evenement om op de hoogte te blijven van alle berichten! Geen Facebook? Ook alle acties en berichten worden gedeeld op Instagram.

Paddenstoelen

Paddenstoelen zijn een interessante en smakelijk toevoeging aan onze maaltijd. Door de vlezige structuur en hartige smaak worden ze vaak gebruikt als vleesvervanger, maar dat is niet terecht. Ook is het geen groenten. Maar wat dan wel?

Vleesch noch visch

Is het een plant, is het een dier, is het een vrucht? In feite hebben paddenstoelen trekken van alle drie, maar ook weer niet helemaal. Wat we beschouwen als paddenstoel is het zichtbare vruchtlichaam van het mycelium, het netwerk van zwamdraden onder de grond. We spreken zelfs van ‘knopzetten’ en ‘bloeien’ net als bij planten. Maar paddenstoelen hebben geen chlorofyl (bladgroen) en zijn, net als dieren, niet in staat zelf materie op te bouwen. Ze hebben wel dierlijk zetmeel (glycogeen). Paddenstoelen leven van organisch materiaal, zoals blad en hummus, veelal geleverd door bomen. Biologen hebben paddenstoelen in hun eigen rijk ingedeeld van de zwammen-schimmels ofwel fungi.

Gezond?

Met name de shii-take en reishi paddenstoel zijn bekend om hun medicinale eigenschappen in de Chinese en Japanse geneeskunde. Maar alle eetbare paddenstoelen zijn zeer voedzaam, bevatten weinig calorieën en zijn rijk aan eiwit, vezels en verschillende vitamines en mineralen. De hoeveelheid varieert uiteraard per soort. Omdat de hoeveelheid ijzer beperkt is, en paddenstoelen geen vitamine B12 bevat, mag het niet als vleesvervanger beschouwd worden. Het is natuurlijk wel een heel welkome aanvulling in de keuken!

Paddenstoelenkweek

In Nederland is vooral de witte en kastanje champignon het meest bekend en gebruikt in de keuken. De champignon groeit gewoon in bos en veld, maar in Nederland is niet echt een plukcultuur. We gebruiken vooral de gekweekte varianten. Nederland is de derde champignonproducent ter wereld! Het is overigens veelal niet de meest duurzame teelt.
Het is tamelijk eenvoudig en momenteel erg populair om zelf paddenstoelen te kweken, bijvoorbeeld op koffiedik, kweekbalen of stammetjes. Bij Groene Takken kun je entstof, kweekbalen of kant-en-klaar geënte stammetjes kopen. Bij Brans Oesterzwamkwekerij kun je zowel zelf geteelde oesterzwammen alswel complete maaltijdboxen bestellen.

Je kunt eenvoudig zelf paddenstoelen te kweken,
bijvoorbeeld op koffiedik, kweekbalen of stammetjes.

In de keuken

Paddenstoelen bak je liefst kort en krachtig! Neem een scheutje olie of boter (of allebei) en zorg ervoor dat de pan heet is. Snij of scheur grote stukken, het is mooi om rekening te houden met de vorm. Bak niet teveel paddenstoelen in 1 keer en geef ze voldoende ruimte in de pan. Een scheutje citroensap en wat zout halen de smaak van de paddenstoel goed op. Paddenstoelen doen het erg goed met risotto of pasta.

Beukenzwam met pasta (4 personen) – vegan

De beukenzwam is een paddenstoelensoort met een witte steel en een witte of lichtbruine hoed, die (je raadt het al) op beuken wordt gekweekt. Je kunt zowel de steel als de hoed eten. De structuur is stevig en de smaak een beetje nootachtig.

250 gr. penne / of andere volkoren pasta;
2 sjalotjes; 2 tenen knoflook, 1 rode peper (verwijder zaad en zaadlijst als je minder pittig wilt)
200 gr. beukenzwam
stronk broccoli
150 gr cashewnoten (tenminste 1/2 uur geweekt)
peper, zout

Kook de pasta volgens aanwijzingen op de verpakking net gaar (meestal zo’n 8 min), giet af (bewaar een beetje kookvocht)

fruit de sjalotjes, knoflook in wat boter en/of olie totdat het zacht is, voeg een fijngesnipperd rode peper toe;
bak de beukenzwam zoals hierboven beschreven, haal uit de pan en hou even apart;
snij ondertussen de broccoli: schil de stronk en snij in kleine stukken; snij de roosjes klein; bak de broccoli in de pan (eerst de stronk en dan de roosjes);
pureer de cashewnoten heel glad met een beetje van het weekwater
blus de broccoli af met een beetje van het pasta kookvocht, voeg de cashewsaus toe en laat het geheel goed doorkoken totdat de broccoli beetgaar is, schep de pasta erdoor en laat even mee warmen, maak op smaak met zout en peper
Schep de pasta in diepe borden, drapeer de beukenzwam erop en serveer direct

Meiraap – knolraap of gewoon raap

Yep, het is februari en anders dan de naam doet vermoeden is de meiraap van oktober tot juni verkrijgbaar. Het is een kool soort maar echt wat anders dan koolraap, die is groter en zoeter. Afijn, verwarring alom! Voordat de aardappel zijn intrede deed, was de raap het basis ingrediënt in ons menu, nu kom je m nauwelijks meer tegen. Dat is jammer want met de typische smaak is het zeker de moeite waard. De meiraap is nu typisch zo’n groenten waarvoor je een groenten abonnement hebt!

Kleinere en mildere soorten zoals de meiraap zijn rauw eetbaar en knapperig als radijsjes. Gewoon koken of even aanbakken in wat boter met ui en champignon is al erg lekker. Afhankelijk van de grootte zijn ze in 5-15 minuten gaar.

Erg leuk vind ik dit recept van gevulde meiraapjes uit de Groentenbijbel van Mari Maris. Je kunt kiezen voor zowel de warme als de koude variant (voor een zomerse dag, of als het ineens 20C is in februari!)

Koud:

Blancheer de meiraapjes beetgaar, snij een dun plakje van de onderkant en hol vanaf de bovenkant uit met een lepeltje (je moet nog een brede rand overhouden). Bewaar het vruchtvlees voor soep oid of verwerk in de vulling.
– meng luchtig met veldsla en een uiencompote; of aangemaakte gesneden ruccola

Warm:

Hol de meiraapjes uit zoals hierboven maar laat ze rauw. Kies een van de onderstaande vullingen (of wat je lekker vind):

– aardappel puree en rest meiraap en beetje kaas;
– romige spinazie (evt met ei erdoor) en pijnboompitjes
– gekookte rijst (of een andere graan) met gebakken champignons
– restje groenten

Zet de raapjes in een beboterde ovenschaal in een oven van 170C en laat ze minimaal 20 minuten garen (afhankelijk van de vulling) De raapjes moeten nog stevig zijn

Serveer met gebakken aardappels, risotto, pasta of linzen en een salade.

Tofu ‘kaas’ – broodbeleg

We moeten het hebben over tofu….

Eigenlijk is tofu een grote bedreiging voor de mensheid. Want al te vaak worden vegetariers en veganisten nog steeds geassocieerd met = tofuvreter, hippie, jaren ’70. En ja, dat lijkt niet een al te aantrekkelijk alternatief. Ik snap het, maar dat is natuurlijk allang achterhaald. Inmiddels wordt tofu allang erkend als perfect plantaardig alternatief voor dierlijke eiwitten en is vooral heel populair onder de Millennials. Want hè, we weten inmiddels allang dat we minder vlees moeten eten? En waarschijnlijk doe jij dat ook: voor je gezondheid, voor het klimaat, voor de dieren of voor een eerlijke voedselverdeling. Of gewoon omdat het steeds makkelijker wordt om lekker vegetarisch te eten: met hetzelfde gemak vervang je je hamburger door een vegaburger en die is vaak gemaakt van soja. En weet je, elke maaltijd zonder vlees telt mee! Als iedereen in Nederland 1 dag per week geen vlees eet hebben we alle klimaatdoelstellingen al gehaald. Hoe simpel is dat?

je hoeft geen vegetarier te zijn om vegetarisch te eten

Toch is het jammer om het daarbij te laten. Kant en klare vleesvervangers zijn meestal sterk bewerkt, veelal te zout, te vet en bevatten allerlei meuk. Gezondheidstechnisch niet de beste keuze. Back to the basics dus met tofu! Maar oh oh, wat een leed levert dat op. Want tofu smaakt natuurlijk nergens naar! Bovendien is de struktuur ook nog eens glad en ‘lillerig’. De meest gestelde vraag, ook van doorgewinterde vegetariers is: hoe maak je in vredesnaam tofu een beetje lekker klaar en kun je er nog meer mee dan in blokjes door de roerbakschotel

hoe maak je in vredesnaam tofu een beetje lekker klaar.

Tofu maak je van soja. Je haalt sojamelk uit de sojabonen en deze melk strem je vervolgens met zout. Vandaar ook het woord tofu wat staat voor boon (=to) en stremmen (=fu). Het is niet voor niks dat soja vaak gebruikt wordt in kant en klare vleesvervangers. De sojaboon overtreft alle producten, ook vlees en vis, met het hoge eiwitgehalte. Zelfs in het rijtje van peulvruchten staat de sojaboon ver bovenaan. Bovendien is het eiwit van zeer goede kwaliteit. De sojaboon is niet alleen rijk aan eiwitten, maar levert ook veel mineralen (zoals ijzer en calcium) en B-vitaminen. Bovendien bevatten sojabonen veel lecithine en dat verlaagt een te hoog cholestrolgehalte. De sojaboon wordt wel de koe van China genoemd: een goedkope bron van eiwitten.

tofu lijkt eerder op zachte kaas en wordt ook zo gemaakt en genoemd

Tofu maak je op dezelfde manier als zachte kaas en wordt ook wel sojakaas genoemd. Je kunt soja dus heel goed gebruiken op dezelfde manier als je ricotta, mascarpone, huttenkase of feta gebruikt. Bijvoorbeeld als broodbeleg, in de salade, pastasausen of in toetjes of gebak (bv cheesecake, chocolademousse of tiramisu). Voor de laatste gebruik je liefst de nog gladdere zijden tofu. Voor bijvoorbeeld broodbeleg of spread kiezen we de stevige variant die je ook in de gewone supermarkt aantreft:

Laat het blok tofu goed uitlekken (bv in keukenpapier met iets zwaars erop), verkruimel het blok met je handen. Nu is het een kwestie van smaken toevoegen:

beetje mayo (veganaise), mosterd, kappertjes/augurk en tuinkruiden
zongedroogde tomaten en/of geroosterde paprika fijnmaken, chili-, en (gerookte) paprikapoeder
uitje, knoflook, kerriepoeder (eerst een beetje bakken) > bak je de tofu mee dan krijg je een soort roerei
appelazijn, knoflookpoeder, citroensap en za’tar of een mix van tijm, oregano en rozemarijn

Van de laatste kruiden mix kun je ook heel goed een soort feta maken: snij de tofu in blokjes, voeg de mix toe en doe in een glazen pot. Dit overgiet je met goede olijfolie. laat tenminste 48 uur marineren in de koelkast.

‘We moeten het hebben over tofu’

Tijdens de nationale week zonder vlees 8 – 14 maart geef ik een webinar over het gebruik van vlees / kaas vervangers. Heb je een vraag hierover? Stel m dan hieronder. Of stuur naar info@keetmee.nl Meer info volgt….

Rammenas – (wintergroente)

Typisch een gevalletje WAT IS DIT NU WEER. Ik vis een zwarte knol uit mijn groententas. ‘Dit’ is een Rammenas. Weleens van gehoord, nog nooit gezien en zeker niet gegeten. Onder de zwarte schil is de knol maagdelijk wit en door de pittige geur wordt onmiddellijk duidelijk wat het is: radijs! De Duitse witte variant heet Rettich en de Japanse variant wordt Daikon genoemd.
– de zwarte winterrammenas is verkrijgbaar vanaf eind zomer (september of oktober) tot aan februari. Voornamelijk bij de biologische boeren, op de markt en natuurwinkels –

Pittige fris

Qua smaak zijn rammenas en radijs vergelijkbaar al is de rammenas iets milder van smaak. De pittigheid wordt namelijk veroorzaakt door mosterolie en de concentratie daarvan is het hoogste net onder de schil en minder in het midden. Grotere, ronde rammenassen zijn daarom milder dan kleine of langwerpige radijssoorten.
Rammenas eet je meestal rauw bijvoorbeeld geraspt door de salade of op brood met wat kaas. Lekker om als frisse, knapperige toets toe te voegen aan roerbakgerechten. Of door een romige aardappelpuree! De puree maakt een zware stoofschotel lichter verteerbaar. Warm bereiden kan echter ook heel goed: koken of stoven. De pittige smaak gaat daarmee wat verloren, de rammenas smaakt dan meer naar meiraapjes.
Het lekkerst vind ik ze licht gepickled of gemarineerd, zoals in deze pannenkoekjes:

kokospannenkoekjes met rammenas

Maak een vulling van 250 gr. rammenas en 150 gr. wortel (in dunne plakjes gesneden); een flinke hand (gesneden) taugé of andere kiemgroenten, 1 a 2 fijngesneden bosui of dunne prei;
meng met 2 el rijstazijn, 2 cm geraspte gember, 2 a 3 el gembersiroop en/of sojasaus (tamari);
laat minstens 10 min. marineren
Maak een vloeibaar beslagje van 200 gr. bloem of meel, 1 ei en ca. 2,5 dl kokosmelk. Maak op smaak met zout/peper en op kleur met een tl. kurkuma (of koenjit)*
Bak er in hete olie dunne pannenkoekjes van, vul ze met de gemarineerde groenten en rol of vouw ze op

*Ipv een kokospannenkoekje kun je ook een dunne omelet gebruiken. Lekker als lunchgerecht of bij gestoofde kool en nasi.

Heilzaam

De heilzame werking van rammenas is ongekend! Versterkend en zuiverend op je gal, lever en luchtwegen. Een bekend recept uit de natuurgeneeskunde is deze hoestdrank:

Vul een diep bord met schijfjes rammenas. Strooi er bruine rietsuiker over en zet er een ander bord bovenop (geen plastik). Of hol de rammenas een beetje uit, doe er de suiker in en zet op een kommetje.
Laat 24 uur trekken. Zeef en doe de inhoud in een flesje. Bewaar dat op een donkere plek.
Kinderen krijgen 3 keer per dag een theelepel, volwassenen drie keer een eetlepel.

Tip 1: rammenas verkleurt snel bij de bereiding, met een snufje zout of wat citroen kun je dit tegengaan.
Tip 2: Bewaar zwarte rammenas niet in de koelkast. Je kunt hem op een koele plaats bij een temperatuur van ongeveer 12° Celsius enkele weken bewaren.

Basis recept: korstdeeg

2 delen bloem, 1 deel boter, een beetje water en een snufje zout
Meer heb je niet nodig om zelf een korstdeeg te maken. Je kunt dit basis recept gebruiken voor zowel zoete als hartige taart of quiche, als omhulsel voor pastei of een wellington of een zg. ‘omgekeerde taart’ (tarte tatin) als hieronder.

Continue reading →