Boerenkool pilav

Pilav is een graangerecht uit het (Midden)-Oosten, meestal met rijst. Ik ken het nog wel uit mijn studenten tijd: kip pilav met perziken! Het gerecht werd echter klaargemaakt als een soort saus voor over de rijst, maar dat is niet helemaal juist. Bij pilav wordt het graan eerst gefruit in olie en vervolgens gaar gemaakt met bouillon. Daarna wordengroenten, peulvruchten en vlees toegevoegd. Pilav kent verwantschap met risotto dat op dezelfde manier wordt bereid. Het woord pilav is waarschijnlijk afkomstig van het Oud-Perzische woord pilau, wat ‘rijst’ betekent. Voor pilav gebruik je echter langkorrelige rijst of een ander graan zoals bulghur.

Een heerlijk Indiaas bijgerecht met Hollandse wintergroente

Onderstaand recept komt uit de Indiase keuken en is een lekker wintergerecht met boerenkool en pompoen. Huh, sinds wanneer eten ze boerenkool in India? Whatever, het gerecht smaakt verrukkelijk! De pilav is behoorlijk pittig maar dat wordt goed uitgebalanceerd door de pompoen. Let op: het recept is een bijgerecht. In de Indiase keuken gebruik je meerdere gerechtjes om tot een volledige maaltijd te komen. Vul bijvoorbeeld aan met panir of kikkererwten, naanbrood en/of raïta of chutney. Voor een hoofdgerecht voor 2 personen kun je ook de hoeveelheid rijst verdubbelen, hoeveelheid pompoen halveren en een eiwit toevoegen.

Sinds wanneer eten ze boerenkool in India? Is dat net zoiets als de Senegalese pindasoep?-
boerenkool pilav

Boerenkool pilav met pompoen.

Een heerlijk Indiaas bijgerecht met Hollandse wintergroente: boeren- of palmkool en pompoen.
Gang Bijgerecht
Keuken Fushion, Indiaas
Porties 4

Ingrediënten
  

  • 1 kleine pompoen
  • 3 ui
  • 4 tenen knoflook
  • 100 gr (volkoren) basmatirijst
  • theel komijnpoeder
  • theel garam masala
  • theel kurkuma
  • 2 groene of rode pepers
  • 600 ml water heet
  • 200 gr boeren- of palmkool van de nerf getrokken
  • 1 citroen in parten optioneel
  • peper en zout
  • olie of kokosvet
  • gembersiroop

Instructies
 

  • Week de rijst tenminste 1 uur (of langer bij volkoren rijst), giet de rijst af (bewaar weekwater) en laat uitlekken
  • Verwarm de oven voor op 200° C
  • Snij de pompoen in parten (verwijder de pitten) en leg op een bakplaat (evt bakpapier eronder). Besprenkel met olie, peper/zout en een scheut gembersiroop. bak totdat de randjes licht beginnen te kleuren. (afhankelijk van de dikte en grootte ong 15 min.). Doe de oven uit en hou de parten warm in de oven.
  • Verhit 1 eetelepel kokosvet of een flinke scheut olie in een pan met dikke bodem
  • Snij de uien in halve (dunne) ringen. Doe de uien in de pan, bak ze langzaam tot glazig. Snij ondertussen de knoflook in plakjes en voeg toe. Smoor (met deksel op de pan) een goede vijf minuten. Hak de pepertjes fijn, voeg de rest van de kruiden toe en schep goed om. Voeg de rijst toe en bak mee (zorg dat de rijst rondom met vet bedekt is).
  • Ris de boeren- of palmkool van de nerf en was goed, laat uitlekken. Als het ui mengsel echt begint te bruinen doe je de kool erbij. Omscheppen. Giet er 600 ml heet water bij. (gebruik het weekwater van de rijst)
  • Breng aan de kook, doe het deksel erop en draai het vuur laag.* Laat zo een minuut of twintig garen. Daarna het vuur uit en even laten staan.
  • Snij een deel van de pompoen in blokjes en meng door de pilav. Doe de pilav in een schaal en 'drapeer' de rest van de pompoen erover.
  • Serveer met een partje citroen.

Notities

Geef de uien de kans om langzaam te garen, dan worden ze lekker zoet. Anders is het recept ‘best pittig’. (check vantevoren hoe heet de pepers zijn) De pompoen vlakt de smaak iets af. Vind je het nog te heet, gebruik dan wat gembersiroop of zoetstof om te blussen.
Een raïta, peulvruchten en naan of ander platbrood maken het gerecht compleet.
* dit is het moment om je pan in een ‘hooikist’, ecostoof of hooimadam te doen
Trefwoord boerenkool, graan, palmkool, pompoen, rijst

Voor een bijeenkomst van het klimaatforum maakte ik boerenkool pilav met parten pompoen (sweet dumpling), seitanflapjes, tomatenchutney, raïta en rodekoolsalade met sinaasappel en linzen.

Pompoen in een potje

Hoera! Een van mijn favoriete recepten schrijvers, Karin Luiten, is tegenwoordig into vega en heeft ook de seizoensgroenten ontdekt! Eigenlijk een logische ontwikkeling. Met haar koken zonder pakjes en zakjes toonde Karin al aan dat al die (dure) voorverpakte en bewerkte producten uit de supermarkt vooral marketing technisch slim maar niet nodig zijn. En hoe je dat dus makkelijk en veel lekkerder zelf kunt maken. – en gezonder, goedkoper… afijn.

Vega koken à la Karin is uiteraard ook zonder vleesvervangers, want: “Gezien mijn bezwaren tegen onzinnige poedermixen uit pakjes en zakjes zou het ook een beetje raar zijn om wél mijn toevlucht te nemen tot knutselvoer van gerehydrateerde sojastructuur, verdikkingsmiddel, zetmeel, zout, maltodextrine, aroma en vitamine B12“. Het heeft 19 kookboeken geduurd maar daar is ’tie dan: het ‘Vega zónder pakjes en zakjes‘ en een nieuwe kookrubriek in het nieuwe Lekker Vega magazine van de Vegetariërsbond.

Alle ingrediënten om lekker vegetarisch te eten zijn er al, die liggen namelijk gewoon sinds jaar en dag bij de groenteboer. Vegetarisch koken gaat niet om ‘iets weglaten’ of ‘iets vervangen’, veel belangrijker is creativiteit. Hoe combineer je verse ingrediënten en smaakmakers op een inventieve, slimme manier.”

De seizoensgroente van dit moment is de pompoen, en daar begint de kookrubriek van Karin mee. Een simpele pompoensoep die net dat klein beetje extra oemph krijgt door de ingrediënten te roosteren in de oven. -Snij pompoen en ui in stukken en flikker alles op een bakplaat met stukken sinaasappel en knoflooktenen; hussel met geraspte gember, olijfolie, komijn, chilivlokken en rooster dit zo’n 20 min in de oven. Vis de sinaasappel en knoflook eruit. Kieper de rest van de bakplaat in de pan en voeg het bouillon toe en mix. (de sinaasappel en knoflook knijp je erboven uit).- Zo doe je dat, een heerlijk geurend en troostrijk soepje op een mooie herfstige dag. Wil je nog meer OEMPH gebruik dan de Ethiopische kruidenmix van dit soepje.

De rest van de pompoen kun je verwerken tot deze chutney:

pompoen

Pompoen chutney

Een feest in een potje en op je bord. En in een handomdraai te maken.
Gang Bijgerecht
Keuken Fushion
Porties 3 potjes

Ingrediënten
  

  • 600 gr pompoen
  • 3 appels fris zoet
  • 2 uien
  • 1 rode peper (of 1 tl sambal)
  • 8 cm gemberwortel
  • 200 ml appelazijn
  • 200 gr oerzoet (of suiker)
  • 1 el zout
  • 1 tl zwarte peper

Instructies
 

  • Schil de pompoen in blokjes, snipper de ui en appel in kleine stukjes
  • Hak de rode peper fijn (zonder zaadjes is minder scherp)
  • Doe alles in een pan met dikke bodem
  • Rasp de gember boven de pan, voeg ook de andere ingredienten toe
  • Breng alles al roerend aan de kook en laat dan zonder deksel een uur zachtjes pruttelen
  • Stamp eventueel alles tot puree
  • Schep gloeiend heet in brandschone potjes en draai de deksel erop. Laat afkoelen

Notities

Normaal hoef je pompoen aan het begin van het seizoen niet te schillen, maar om een gladde chutney te krijgen is het wel handig.
Een open potje is in de koelkast een paar weken houdbaar. Zijn de potjes goed schoon en heet afgevuld, dan kun je deze wel een jaar bewaren.
Trefwoord appel, pompoen, wereldkeuken

Pompoen rollade

Met shii take (of andere paddenstoelen)

Een vegetarisch ‘gebraad’ als klapstuk op de tafel. Gevuld met vlezige en hartige shii take, spinazie en pompoenpuree. Ook geschikt voor carnivoren! Bind de pompoen op met een echt keuken touw als een rollade en snij in stukken op tafel!

  • 1¼ kg fles pompoen
  • 4 el milde olijfolie
  • 2 tenen knoflook
  • 200 g shii take of paddenstoelen mix
  • 2 tl tijm
  • 1 citroen (rasp en sap)
  • 200 g spinazie (diepvries)
  • 2 cm verse gember
  • ½ tl gemalen kaneel
  • ¼ tl gedroogde nootmuskaat

Als ‘rollade’ kiezen we voor een flespompoen vanwege de langgerekte vorm en de dunne schil. Een klein exemplaar is voldoende voor 4 personen, kies een zo’n recht mogelijk exemplaar uit.

Pompoen roosteren

Verwarm de oven voor op 200 °C. Halveer de pompoen in de lengte en verwijder de zaden en draderige binnenkant met een lepel. Besprenkel elk snijvlak met ¼ van de olie en leg met de snijkant naar beneden op een met bakpapier beklede bakplaat. Rooster 20-25 min. in het midden van de oven tot het vruchtvlees zacht is. Schep het vruchtvlees met een lepel uit de pompoenschil, maar laat langs de rand 2 cm zitten. Het uitgeschepte vruchtvlees gebruik je voor de vulling.

De vulling is in drieën: spinazie, paddenstoelen en pompoenpuree. Vul de pompoen in laagjes voor het kleureffect.

Vulling maken
  • Paddenstoelen: Veeg zonodig de paddenstoelen schoon met een doekje of borsteltje. Snijd de knoflook fijn en de paddenstoelen grof. Verhit olie in een hapjespan en bak de helft van de knoflook met de paddenstoelen en tijm 5 min. op middelhoog vuur. Breng op smaak met peper en eventueel zout. Schep uit de pan op een bord.
  • Spinazie: Boen de citroen schoon, rasp de gele schil (voor bij de pompoen puree) en pers de helft van de vrucht uit. Verhit de rest van de olie in de hapjespan en roerbak de (ontdooide) spinazie met de rest van de knoflook 3 min. op hoog vuur. Neem van het vuur, schep in een zeef en druk het vocht eruit. Breng op smaak met 1 el citroensap, peper en eventueel zout.
  • Pompoen: Schil en rasp de gember en roer het pompoenvruchtvlees met de citroenrasp, kaneel en nootmuskaat tot een gladde puree. Breng op smaak met peper en eventueel zout.
Rollade Samenstellen
filmpje Michelle Nijhuis

Bekleed de binnenkant van de pompoen helften met de spinazie en duw goed aan. Verdeel de paddenstoelen en vervolgens de pompoenpuree erover en duw stevig aan. Leg de pompoen helften in de lengte naast elkaar en klap de snijkanten in een snelle beweging tegen elkaar aan. Bind vast met het keuken touw. Rooster de pompoen nog ca. 15 min. in de oven. Neem uit de oven en laat 15 min. staan. Snijd in plakken van ca. 2 cm.

Je kunt deze pompoenrollade 1 dag van tevoren maken, tot en met het vullen en dichtbinden. Verwarm hem dan voor het serveren wat langer in de oven (25 min.) en snijd hem direct aan, zonder te laten rusten.

Alternatief pakketje

Geen zin in pompoen (rollade)? Maak de paddenstoelen-spinazie vulling en rol deze in laagjes filodeeg tot een rollade. Of maak voor iedereen een eigen pakketje.

Mag ik het recept?

Tuurlijk mag dat, altijd, maarre welke? Degene die me een beetje kent, weet dat ik me nooit aan recepten hou. –impro is my middle name 🙂 Dat is leuk want zo ontstaat er nog eens wat. Zelf vind ik het heel fijn om te kunnen werken met wat er voor handen is . En eerlijk is eerlijk, vaak heb ik ook geen zin om net voor dat ene ‘missing ingredient’ op mijn fiets te stappen en door weer en wind naar de winkel te gaan.

Zorg in ieder geval dat je deze spullen in huis hebt, dan kom je al een heel eind.

Maar ja, het kan dan nog weleens lastig zijn om precies terug te halen hoe ik iets gemaakt heb. En er is niet altijd een reden voor waarom er precies dat kruidje inzit, behalve dat het me wel ‘geinig’ leek of ik iets anders moet vervangen. Het wil nog weleens helpen om terug te grijpen op het oorspronkelijk recept. Zeker bij het bakken van taarten of brood moet je namelijk wel weten wat je doet. Dit recept komt van Ottolenghi. Ik heb m eerder al gepost, namelijk hier. Vandaag maakte ik een variant met banaan en kokosvet. Zie recept onderaan.

Wortel-pompoencake van Ottolenghi

Oven voorverwarmen op 175C, bakvorm invetten of bekleden

  • Splits 3 eieren: roer de eierdooiers los met een vork, klop de eiwitten stijf met een snufje zout. (1 ei kun je vervangen door 1 el gebroken lijnzaad te laten wellen met een beetje water);
  • Klop 200 ml zonnebloemolie met 200 gram oerzoet (of kristalsuiker) 1 minuut met de mixer, voeg er al kloppend de eidooiers aan toe;
  • Meng met 135 gr grof geraspte wortel of pompoen (of een mengsel); 100 gr gehakte (wal)noten (of 50 gr. noten en 50 gr kokos) en 160 gr gezeefde bloem met 1 tl bakpoeder, 1 tl koekruiden en 1/2 tl verse geraspte gember (evt wat citroensap)
  • Spatel voorzichtig het eitwitschuim door het beslag, niet te lang, het is niet erg als er nog schuim zichtbaar is;
  • Giet het beslag in de vorm en bak in ongeveer 1 uur gaar. Laat in de vorm afkoelen.

Pompoencake – keetmee variant

Oven voorverwarmen op 175C, bakvorm invetten of bekleden

  • Ik gebruik 1 ei en 1 overrijpe banaan die nodig op moet ( 1/2 banaan vervangt 1 ei) en klopt dit los met 180 gr suiker (iets minder dan recept want banaan is al zoet) en 200 ml gesmolten kokosvet (niet genoeg olie in huis)
  • Ik schep hier 150 gr geraspte pompoen door (rest van de pompoen eet ik bij de avondmaaltijd, lekker met geroosterde spruiten!), 160 gr gezeefde bloem, snuf zout, koekkruiden naar smaak en lekker veel gemberpoeder (eetlepel?). Noten ben ik vergeten.
  • In plaats van bakpoeder gebruik ik 1 tl baksoda en 2 el yoghurt. (je hebt een zuur nodig voor de werking, wijnsteenzuur of citroenzuur kan ook)
  • Dat ene eiwit heb ik niet apart stijfgeklopt dus deze stap overgeslagen
  • Ik giet het beslag in een lage ‘brownie’ vorm en bak in 1 uur gaar op 175 C

De cake is behoorlijk vettig als ik m uit de oven haal en een stukje proef. Het lijkt alsof het niet gaar is. Dat komt door het kokosvet. Na afkoelen is de consistentie prima en geeft juist dat kokosvet een bijzondere smaak.

Ik hoor graag hoe jij het maakt.

Ethiopische pompoensoep (d’ba zigni)

Kijk! Zo krijg je op eenvoudige manier avontuur op je bord. Als basis een gewone, niks mis mee pompoensoep en dan een flinke schep zelfgemaakte Ethiopische specerijenmengsel (Berbere) erbij. Er gaat ineens een wereld open! Heerlijk om zo te spelen met kruiden.

Zelf kende ik de Berbere niet als mengsel, meestal gebruik ik het meer bekende Ras-al-hanout (uit de Marokaanse keuken) Grotendeels komen de specerijen overeen: komijn, kruidnagel, koriander, kurkuma, kaneel, piment. Wat opvalt bij de Berbere is de fenegeriek en de overmaat aan chilipeper. Berbere betekent dan ook HEET, dat vermoeden had ik al. Soep maken is proeven, proeven en proeven maar na 1 hap was mijn mond totaal verdooft. (iets teveel van het kruidenmengsel gebruikt) Een schepje suiker erbij, dat verzacht de hitte een beetje, nog een scheutje sap van ingelegde citroen, wat kaneel. Op mijn bord nog een flinke klodder dikke yoghurt erbij: dat trucje kennen we uit de Indiase keuken.

Ook voor wat betreft de groenten kan ik het niet laten nog een-beetje-van mezelf toe te voegen: wat spinazie uit de vriezer; gekookte witte bonen om er een maaltijdsoep van te maken; bleekselderij voor het knappertje. Mag het nog wel Ethiopische soep genoemd worden? Wat maakt het uit. Hieronder de basisvariant.

it’s your soup! (vrij naar Bob Ross)
Berbere

De Berbere kun je vast ook kant en klaar kopen maar het is erg leuk om zelf eens zo’n mengsel te maken. Er is geen vast recept, neem gerust meer of minder van een specerij als je dat lekker vind. (ik neem meer gember en fenegriek en minder kruidnagel) Gebruik zoveel mogelijk hele zaden die je in een vijzel stampt en wrijft tot een poeder. Heb je hier niet de beschikking over, dan gebruik je poeder. De zaden winnen enorm aan smaak als je ze eerst roostert.

  • 2 theelepels korianderzaden
  • 2 theelepels komijnzaad
  • 6 kruidnagels
  • 6 groene kardemomzaden
  • ½ theelepel zwarte peperkorrels
  • 2 theelepel fenegriekzaad
  • ½ theelepel kurkumapoeder
  • 2 theelepels gemberpoeder
  • ½ theelepel nootmuskaat (vers geraspt)
  • ½ theelepel kaneelpoeder
  • 2 theelepels grof zeezout

Rooster de hele zaden in een droge koekenpan, totdat de kruiden gaan geuren. Hou de pan in beweging. Laat afkoelen en maal tot poeder in de vijzel. Voeg de andere specerijen toe.

Pompoensoep
  • Verhit 1 á 2 el olie in een braadpan. Snipper een grote ui en bak deze zachtjes totdat ze goudbruin is (neem gerust de tijd). Voeg 2 tl berbere toe, 3 el tomatenpuree, een stuk (ca. 5 cm) versgeraspte gember en bak dit mee met de ui.
    Voeg ca 750 gr pompoenblokjes toe, blikje tomatenstukjes, zout en wat water tot de gewenste dikte.
    Laat het pruttelen totdat de pompoen zacht is en breng de soep goed op smaak.

Proef – proef – proef!

Kerst rest

Stel nou dat je het kerst menu hebt gemaakt en nog zit met een rest pompoen, linzen, bieten, knolselderij, sinaasappeltaart (nou ja, dat laatste lijkt me sterk), dan maak je daar in een handomdraai weer een aantal nieuwe gerechten van. Broodbeleg is een natuurlijk favoriete manier om aan restverwerking te doen. Pompoensoep, ligt ook voor de hand, of een curry. Met een broodje erbij of wat rijst heb je weer een volledige maaltijd.

Een basis (vegetarische) maaltijd bestaat namelijk uit: groen(te) – graan – boon. Hou deze drie in je achterhoofd en ga hiermee varieren.

Groen

Groenmag uiteraard ook een andere kleur zijn-: Neem een willekeurige groente of datgene wat je nog voorhanden hebt. Dat kan gekookt of ongekookt zijn.


graan

Bij graan denken we vaak alleen aan tarwe (brood) of rijst maar er zijn nog heel veel andere soorten of verschijningsvormen. Graan gebruiken we ook als: wraps, tortilla, couscous, havermout, pannenkoeken, muffins, pap, (hartige of zoete) taart, snack (popcorn!) etc.

bonen

Met bonen bedoel ik alle peulvruchten (erwten, bonen en linzen), deze gebruik je in de vegetarische en veganistische keuken als eiwitbron. Ook hier kun je veel meer kanten op dan je zo op het eerst gezicht zou denken: linzengehaktbrood – dip – tempeh!

Hier heb je mijn favoriete rest recepten van het kerstmaal (zonder naar de winkel te moeten):
  • Zoet toetje van rode biet of pompoen (rauw of gekookt)
    Doe de pompoen/biet in de blender met wat dadels (zonder pit!), 1 dl slagroom, sap van 1 sinaasappel, wat yoghurt en pureer tot alles heel glad is; maak op smaak met kaneel, snufje zout, gember(siroop). Voeg extra dadel of agavesiroop toe als je het wat zoeter wilt.
  • Knolselderij ‘carbonara’:
    Maak de knolselderij puree eventueel iets dunner met groentenbouillon of slagroom en gebruik m als groentensaus bij de (wortel)pasta. Garneer met gefrituurde salieblaadjes.
  • Gehacktbrood van linzen
    Neem ongeveer 250 gr. gekookte linzen en 250 gr. gekookte rijst. Fruit een ui met wat knoflook, rasp een wortel. Stamp het geheel eventueel een beetje fijn zodat het een samenhangende massa wordt, maak op smaak met tomatenpuree, kruiden, peper/zout). Verwarm de oven voor op 180 graden. Stort het mengsel in een langwerpige cakevorm of andere bakvorm en bak het gehaktbrood 45 minuten à 1 uur tot de bovenkant een beetje bruin is geworden. Laat het brood minstens 15 minuten afkoelen en op smaak komen, of laat het helemaal afkoelen en serveer het op kamertemperatuur. Stort het op een bord en snijd het in plakjes.
  • No crap flat bread:
    Gelijke delen bloem en gekookte pompoen (of aardappel). Prak met een vork en meng de bloem erdoor heen. Verdeel in stukken en rol uit tot plat deegstuk: bak in droge (grill)pan 1- 1 1/2 aan beide zijden.