Van boer tot bord – diner

(bio) Dynamisch Dineren op de (Eko)boerderij zaterdag 29 april a.s.

Laten zien hoe het anders kan: zonder kunstmest, gif en ander kunstgrepen. Dat doen ze graag op ekoboerderij Arink in de Achterhoek. Met veel plezier vertellen John en Lianne over hun kudde van Fries-Hollandse melkkoeien en ander vlees-, en kleinvee op de boerderij. En hoe je koe en bedrijf in balans houdt zonder antibiotica en voer van eigen land. Gaandeweg is de boerderij verbreed en verduurzaamd met als sluitstuk Biotel Achterhoek: een mooi plek om te overnachten en het boerderij leven te ervaren.

Laten zien hoe het anders kan, doen ook eko-koks Irma Vreeman en Cathy Verschoor. Irma kookte jarenlang wekelijks bij het Biotel, zoveel mogelijk met producten van het bedrijf en directe omgeving. Cathy werkt onder naam K.eetmee aan ‘goede voeding op alle fronten’ o.a. als docent en groene cateraar.

Boer en koks slaan de handen ineen en verzorgen op zaterdag 29 april een dynamisch diner waarbij beiden uitleg geven over de totstandkoming van de producten en gerechten op het bord. De ingrediënten van het diner komen grotendeels van de Ekoboerderij Arink en andere biologisch-(dynamische) boerderijen uit de regio.

Datum en tijd: zaterdag 29 april. Ontvangst om half 5, gevolgd door rondleiding op het bedrijf
Locatie:
Ekoboerderij Arink / Biotel Achterhoek. Gasteveldsdijk 6, 7137 PD Lievelde

Kosten: €55,- p.p. inclusief 1 welkomstdrankje

Informatie en reserveren: reserveren via eventbrite (zie onder) of mail naar: info@keetmee.nl
nb wilt u na afloop van het diner blijven overnachten in het Biotel? Dan kunt u dit direct mailen info@biotelachterhoek.nl, telefonisch contact opnemen of het contact formulier op de website invullen.


*biodynamische diners zijn een initiatief van de BD vereniging. Kijk op de agenda voor alle diners.

Winst

Tering hè, schrik jij ook iedere keer als je bij de kassa staat? Na de olie zijn de prijzen van met name boter, melk, kaas en eieren de lucht in geschoten. – voor het eerst dat de eieren bij de boerderij/biowinkel goedkoper waren dan bij de reguliere supermarkt!- Maar ook brood, vlees en groenten zijn fors duurder geworden. Voorlopig is dat nog niet afgelopen, waarschuwt de topman van Unilever, ondanks de mega winst van dat bedrijf.


Ontluisterend

Tuurlijk oorlog in Oekraine, energieprijzen, grondstoftekorten, vogelgriep (ja, nog steeds!) drijven de prijzen op en die rekening komt bij de consument te liggen. Ontluisterend was het wel dat in dezelfde week dat de grote bedrijven (Unilever, Ahold, Shell en andere concerns) hun mega winsten publiceerden, bij mij in de supermarkt een inzameling plaatsvond van de voedselbank. Op de vraag of de winst niet te hoog is, gezien de problemen bij sommige huishoudens om de rekeningen te betalen, zei de topman van Unilever: ‘onze aandeelhouders zijn voor een groot deel ook gewone mensen.’

Ok, ik kan hier heel veel cynische opmerkingen over maken en een rant beginnen over het kapitalistische systeem, winstmaximalisatie, maatschappelijk verantwoord ondernemen (ook nog zo eentje) moreel besef. Maar ik ga het niet doen. Jij wordt er niet blij van en ik ook niet. En inmiddels weten we wel wat ons te doen staat, toch?

Koop bij je lokale groente/melk boer – kies voor seizoensgroenten – eet meer plantaardig en minder vlees(vervangers) – kook zelf

Maar dat is toch niet persé goedkoper, Keet, hoor ik je denken? Nou, ik durf de stelling aan dat levensmiddelen die je zelf klaarmaakt een stuk goedkoper en gezonder zijn dan een kant en klaar bewerkt product. Bovendien knap je er mentaal enorm van op als je je spullen koopt bij iemand ‘who gives a sh*t’. En dat is ook wat waard!

Okee, back to cooking. Mijn groenten van de week is aardpeer, want die kreeg ik van een vriendin en we zeggen nooit nee tegen gekregen groenten. En denk je nu hûh, aardpeer? Dan heb je vast geen -vrienden met een- moestuin of een biologisch groentenpakket. Lees hier meer over de basisbereiding van de aardpeer, ook wel Topinamboer of fartichoke genoemd. Wij gaan hier voor de gratin van aardpeer met andere wintergroenten naar keuze. Makkelijk om vantevoren klaar te maken.

Aardpeer

Gratin van aardpeer

Combineer de aardpeer met andere wintergroenten zoals: pompoen, pastinaak, zoete aardappel, rammenas, knolselderij en (groene of witte) kool. Met vegan varianten.

Ingrediënten
  

  • 1 kg wintergroenten
  • 250 gr slagroom of plantaardige kookroom
  • 2 tenen knoflook
  • laurierblad
  • rozemarijn / tijm
  • klont boter of kokosvet
  • 200 gr kaas of hummus of hummus
  • paar salieblaadjes
  • 50 gr broodkruim
  • 50 gr. zonnebloempitten of hazelnoten
  • 1 el edelgist

Instructies
 

  • Verwarm de oven voor op 200ºC
  • Neem gelijke hoeveelheden van de wintergroenten, boen ze schoon en snij in flinterdunne plakken (4 x 250 gram is genoeg voor een flinke ovenschaal).
  • Zet de slagroom op een laag vuur. Maak de knoflook schoon en laat dit trekken in de room met de laurierblaadjes, paar takjes rozemarijn/tijm en een klontje boter. Dit laatste helpt om de gratin steviger te maken. Verwijder de kruidentakjes.
  • Maak de gratin door telkens een laag groenten te bedekken met een beetje geraspte kaas (of hummus), peper/zout. fijngehakte salieblaadjes en het slagroommengsel.
  • Maal de zonnebloempitten fijn met de edelgist en broodkruim. Meng dit met het laatste beetje kaas en doe dit als laatste laag op de schotel.
  • Bak de gratin de eerste 30 minuten afgedekt met bakpapier. Verwijder daarna het papier en bak nog 30 minuten tot de kaas licht gekleurd is en de groenten gaar.

Notities

Om te voorkomen dat de gratin te nat wordt en/of uit elkaar valt:
Laat je hem helemaal afkoelen. Bedek weer met bakpapier en leg er iets zwaars op, bv een paar pakken suiker. Hierna kun je de gratin makkelijk in stukken snijden en voor gebruik eventueel weer opwarmen in de oven. Koud eten als hapje kan ook!
Trefwoord aardpeer, appel, pastinaak, pompoen, rammenas, zoete aardappel

Zeewier: Nori chips

Nori is een eetbaar zeewier dat gedroogd is en in bladen geperst. De vellen zijn dun en rafelig en hebben een donkergroene tot zelfs zwarte kleur. We kennen Nori vooral als omhulsel van de sushi, maar er is veel meer mee te doen. Maak er bijvoorbeeld supersnel deze hartige snack van in de oven.

Als je goed kijkt zie je dat de norivellen een gladde en een ruwe kant hebben. ALs je de Nori vellen roostert dan versterk je de smaak en worden ze lekker knapperig. Rooster de Nori aan de ruwe kant door ze boven een gasvlammetje te houden. Je ziet dat de bijna zwarte kleur dan diepgroen wordt. Knip of kruimel de nori en voeg als smaakmaker en garnering toe aan bv ramen, salade of (miso)soep. Of plak* een reepje nori rond een blokje tofu en bak crispy in de pan. – Check dit geweldige recept met Teryaki saus! –

Nori bestaat uit voor ongeveer 1/3 proteïne en 1/3 voedingsvezels. Het bevat veel jodium, caroteen, vitamine A, B en C1, en ook aanzienlijke hoeveelheden calcium en ijzer.

De nori chips zijn eenvoudig en snel te maken in de oven (zie recept onder). Je kunt de vellen ook roosteren in een (grill)pan, op de Koreaanse manier: Bestrijk de vellen met olie. Leg het eerste vel met de doffe kant naar bene­den in de pan en druk met een platte spatel aan. Leg na 15 seconden het tweede vel met de doffe kant naar boven op het eerste vel. Draai na 15 seconden om. Zo ligt het tweede vel met de doffe kant naar beneden. Leg nu het derde vel met de doffe kant naar boven op het vel en draai. Herhaal dit tot alle vellen 15 seconden gebakken zijn. In Korea noemen ze de zeewiervellen Gim. -recept terrasana –

*Nori kun je dichtplakken door het uiteinde een beetje vochtig te maken.

ingredienten nori chips

Crispy nori chips met sesam

Superlekkere, hartige en gezonde snack van zeewier. Je kunt ze kant en klaar kopen maar zijn zo simpel om zelf te maken!
Gang Bijgerecht, Tussendoortje
Keuken Japans

Ingrediënten
  

  • nori vellen
  • 1 1/2 tablespoon tamari of sojasaus
  • 2 1/2 teaspoon sesamolie
  • sesamzaadjes

Instructies
 

  • Verwarm de oven voor op 160 graden en leg een vel bakpapier op een bakplaat.
  • Neem de nori vellen en leg ze met de ruwe kant naar boven. Meng de sojasaus met de sesamolie en bestrijk de norivellen er mee met behulp van een bakkwastje. – de vellen goed doordrenken, ze gaan een beetje omkrullen, dat is goed-
  • Knip de vellen in kleine stukjes en leg ze op de bakplaat. Strooi de sesamzaadjes erover.
  • Bak de nori stukjes 5-8 minuten in de oven.
  • Laat de stukjes op een rooster afkoelen.

Notities

Eet als snackje of serveer bij een maaltijd. Ook lekker in ramen of misosoep!
Bewaar de chips in een luchtdichte doos.
Trefwoord nori, snack, zeewier
zeewier: nori chips
zeewier: nori chips uit de oven

Gezondheid!

We wensen het elkaar toe: een goede gezondheid. Voor het nieuwe jaar, een verjaardag of na een flinke niesbui. Maar, wat is dat eigenlijk? En wanneer is iets gezond? Het blijkt er heel erg van af te hangen welke benadering je hanteert. Lees hier een pleidooi voor een holistisch en positief perspectief.

Is dit nou gezond?

Als ik een workshop fermenteren geef, krijg ik steevast de volgende reacties: “O ja, fermenteren is gezond want probiotica en goed voor darmen” tot “Gefermenteerd eten bevat toch veel zout en dat is slecht, dus is het ongezond”. Ze hebben allemaal gelijk, ‘t is maar hoe je het bekijkt. Een product is van zichzelf niet per se gezond. Het hangt ervan af hoeveel of hoe vaak je het eet. Of waarmee je het vergelijkt. Gezond en gezondheid blijven ingewikkelde begrippen.

Het hangt ervan af hoeveel of hoe vaak je het eet. Of waarmee je het vergelijkt.

Gezond voedingspatroon

Iedereen voelt op zijn klompen aan dat een appeltje voor de dorst gezonder is dan frisdrank (want veel suiker). Tien appels eten is dan weer niet zo gezond en dat doe je als je de appel perst – er gaan 1 ½ tot 2 kilo appels in een liter. Vers geperst, ongefilterd appelsap is dan weer beter dan sap uit een pak (want met vezels!). En sap uit een pak is beter dan frisdrank, want in appelsap zitten tenminste nog wat vitaminen en mineralen. Maar het aller gezondst is dus de appel, tenzij je daar allergisch voor bent natuurlijk …

Een product is gezond als het bijdraagt aan een gezond voedingspatroon. En een gezond voedingspatroon draagt bij aan een goede gezondheid.

Het lijkt alsof er veel controverse bestaat over wat een gezond voedingspatroon is. In de praktijk valt dat reuze mee. Over het algemeen is iedereen het er wel over eens dat groenten en fruit tot een gezond voedingspatroon behoren, evenals noten, pitten en zaden en voldoende (plantaardige) eiwitten. Daarnaast is het van belang dat we producten niet te veel bewerken, dat we er geen voedingsstoffen uithalen (dus liever volkoren dan wit) en er ook geen stoffen, zoals conserveermiddelen, aan toevoegen. Tenslotte is het zaak een gezond gewicht te behouden, ofwel niet te veel en niet te weinig te eten.

In de woorden van Michael Pollan: “Eet echt eten. Niet te veel. Vooral planten.

In zijn Pleidooi voor echt eten, geeft Pollan dit als kortste antwoord op de vraag wat wij als mensen moeten eten om optimaal gezond te blijven. In dit boek ageert hij ook tegen het ‘stofjes denken’ en tegen producten die worden aangeprezen omdat ze vezels bevatten of juist geen vet of suiker. De huidige discussie over de Nutri-Score is een goed voorbeeld van de verwarring die dat op kan leveren. Nutri-Score kijkt naar de voedingsstoffen en losse ingrediënten en geeft op basis daarvan een beoordeling variërend van donkergroen (A) tot rood (E). Zo komt het voor dat Cola light een Nutri-Score B heeft (want minder suiker dan gewone cola) en dat is dezelfde score als halfvolle melk krijgt.

Ik denk dat de gezondste keuze het product is waar zo’n score vooral niet op hoeft te staan.

Goede gezondheid

Voor een goede gezondheid is er meer nodig dan een gezond voedingspatroon en een gezond gewicht. Voldoende beweging, ontspanning, slaap en het vermijden van stress en schadelijke stoffen (als alcohol, tabak of drugs), zijn allemaal essentieel voor een goede geestelijke en lichamelijke gezondheid. Dat geeft ons nog steeds geen antwoord op de vraag wat gezondheid nu eigenlijk is.

Volgens de WHO (World Health Organization – Wereldgezondheidsorganisatie) is gezondheid meer dan een goed functioneren van lichaam en geest. Zij spreekt zelfs van een

toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken’.

Ga er maar aanstaan! Met deze definitie is niemand ooit gezond! Het stamt uit een tijd (1949) waarin men vooral te maken had met infectieziekten, die bestreden konden worden met antibiotica. Tegenwoordig hebben we te maken met heel andere aandoeningen die veelal chronisch van aard zijn of kunnen worden zoals kanker, obesitas, diabetes en hart-, en vaatziekten. Dit vergt een andere benadering dan alles op alles zetten om de definitie van gezondheid te halen. De definitie van de WHO wordt tegenwoordig alom gezien als te statisch en achterhaald omdat zij te veel gericht is op ziekte en medicalisering in de hand werkt.

Gezondheid als middel om je leven vorm te geven.

Positieve gezondheid

Een van de aanjagers van een nieuwe definitie en benadering van het begrip gezondheid is de huisarts en onderzoeker Machteld Huber. Tijdens een ziekte aan het begin van haar carrière ontdekte ze dat zij zelf grote invloed had op haar herstel. Zij introduceerde in 2012 het concept ‘positieve gezondheid’ in Nederland. Hierin wordt gezondheid niet meer gezien als de afwezigheid van ziekte, maar als

het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levens uitdagingen om te gaan
en zoveel mogelijk eigen regie te voeren’.

Het begrip gezondheid krijgt hiermee een heel andere invulling: in plaats van een einddoel is gezondheid een middel om je leven vorm te geven. Werken aan gezondheid is dan ons vermogen trainen om met veranderende omstandigheden om te gaan. Het is een completere en positieve benadering van gezond en gezondheid. Dat kunnen we in de huidige tijd goed gebruiken!

Ik wens je een gezond nieuw jaar! Cathy Verschoor – Keetmee.nl

* Nutri-Score is een voedselkeuzelogo voor levensmiddelen. Het doel van het logo is om consumenten gezondere keuzes te laten maken bij hun aankopen binnen een productgroep. Bron: wikipedia

Dit artikel is eind 2022 in uitgebreidere vorm verschenen in Permacultuur Magazine nr 29 met als thema ‘gezondheid’.

Kwarkbollen

Nog op zoek naar een (redelijk gezond) alternatief voor de oliebol? Eentje die snel te maken, lekker en op alle momenten van de dag te eten is? Zoek niet langer: hier is de kwarkbol.

Kwarkballen

Kwarkbollen

Een heerlijk luchtig alternatief voor oliebollen
Gang Tussendoortje

Ingrediënten
  

  • 2 eieren
  • 1 tl vanille extract
  • 1 el olijfolie
  • 250 gr volle kwark
  • 200 gr bloem
  • 2 tl wijnsteenbakpoeder
  • snufje zout

extra vulling (optioneel)

  • 75 gr blauwe bessen rasp van 1/2 citroen
  • of gewelde rozijnen
  • of appel met kaneel

Instructies
 

  • Verwarm de oven voor op 180 graden. Bekleed een bakblik met bakpapier.
  • Klop de eieren schuimig met het vanille extract. Roer daarna de olie en kwark erdoor.
  • Zeef de bloem, bakpoeder en zout erboven en meng door elkaar. Roer eventueel de extra vulling erdoor
  • Maak met 2 lepels of een ijsboltang 12 bolletjes van het beslag en verdeel deze over de bakplaat. Schuif het bakblik in de oven en bak 20 minuten totdat ze goudbruin zijn.
  • Lekker om dezelfde dag te eten, invriezen kan ook maar is waarschijnlijk niet nodig.

Notities

Variatietip: je kunt ook kwark met een smaakje gebruiken (bv citroenkwark). Ik gebruikte een (dikke) yoghurt die nodig opmoest en liet deze eerst even uitlekken.
Trefwoord graan, zuivel

Keukenhulpen

Mocht je het nog niet door hebben: ik gebruik het liefst zo min mogelijk spullen en kook vooral uit de ‘losse pols’, dus aan mij zijn dure gadgets niet besteed. Toch zijn er een aantal attributen de laatste jaren aan mijn inventaris toegevoegd die ik niet meer zou willen missen. Ik stel de keukenhulpen hier aan je voor. Doe er je voordeel mee!

Maatschepjes

Are you kiddin’? Maatschepjes voor iemand die kookt uit de losse pols, workshops improvisatie koken geeft, houdt van soepen en stoofpotten waar het niet zo nauw komt met hoeveelheden maar het vooral gaat om proeven, proeven, proeven om de smaak goed te krijgen? Yep! Ik moet toegeven dat het even heeft geduurd, maar nu kan ik niet zonder. Ik ben de maatschepjes (en weegschaal) vooral gaan gebruiken toen ik begon met (brood)bakken, fermenteren en inmaken -daarbij kun je niet al teveel improviseren-. En bij het uitproberen van nieuwe recepten en kruidenmengsels, waarvan je (nog) niet goed weer hoe ze moeten smaken.

Microplane – mandoline

Een microplane is (een merknaam van) een vlijmscherpe handrasp waarmee je bijvoorbeeld heel goed citrusschil, gember, knoflook of nootmuskaat kunt raspen (maar ook harde kaas en chocolade). Ik moet bekennen dat dit pas een recente aankoop is, maar sindsdien gebruik ik ‘m zoniet dagelijks dan toch wel een paar keer per week. Het maakt echt verschil, vooral in aroma, of je deze scherpe of een gewone rasp gebruikt.
Een vergelijkbare keukenhulp is de mandoline: een rechthoekige schaaf waarmee je flinterdunne plakjes kunt snijden. Ik heb gewoon een simpele van plastic van de Blokker, maar je hebt er ook van keramiek of rvs waarmee je de dikte kunt instellen. Ik gebruik m vooral om kool te schaven (bv voor fermenteren of de koolsalade) en uien ringen.

Er gaat weleens een topje van de vinger mee, maar jij gebruikt natuurlijk wèl het opzet stukje.

Ecostoof – Cooking Bag – Hooimadam

Allemaal benamingen voor een handzame variant op de ouderwetse hooikist. Het idee is simpel: een geïsoleerde omgeving waarin je gerecht langzaam verder kan garen zonder dat je energie hoeft toe te voegen. Ideaal om te gebruiken voor het garen van rijst, peulvruchten maar natuurlijk ook stoofperen! De genoemde ‘zakken’ zien er niet alleen mooi uit, zijn vaak duurzaam geproduceerd en goed verplaatsbaar. Met deze manier van koken kun wel 30% aan energiekosten besparen volgens de site van Ecostoof. Moet je wel eerst de zak kopen en weten hoe je deze gebruikt….

Tuurlijk kan dat ook in je bed, slaapzak of dekentje. maar die kun je niet altijd meenemen

Let op: als Velt-lid krijg je 14 euro korting op een EcoStoof® met kortingscode VELTKORTING op www.ecostoof.nl. Niet geldig voor afgeprijsde artikelen en voordeelsets.

De New Cooking Bag is met een vrolijke Ghanese print, verkrijgbaar via de webshop van de Groene Kookacademie. Met de aanschaf steun je ook een schoolproject – normaalprijs €77,-

Ook de Cooking bag wordt mensvriendelijk geproduceerd in Ghana èn in Nederland met duurzame materialen. (prijs €99,95)

Tenslotte de Hooimadam. Deze is in verschillende maten en dessins te koop. Prijzen varieren van €34,95 tot €64,95

Keukenhulpen

Wist je dat ik ook (online) workshops geef? bv over koken met de ecostoof.

Hele bloemkool uit de oven

Bloemkool wint enorm aan smaak als je deze roostert. Door de bloemkool in z’n geheel te roosteren, heb je natuurlijk een spectaculair groenten’gebraad’ om op tafel te pronken en aan te snijden. Het recept is afkomstig uit Tel Aviv en heeft de afgelopen jaren een heuse opmars gemaakt in de Westerse keukens. Het past heel goed in dit Oosterse getinte kerstmenu met Hollandse wintergroenten.

Hele bloemkool uit de oven

De showstopper van de kersttafel: een hele bloemkool op een groene saus. Door de bloemkool eerst te koken, hoeft ie niet zo lang meer in de oven.
Gang Hoofdgerecht

Equipment

  • Oven: 210 °C.

Ingrediënten
  

  • 1 bloemkool
  • 50 ml olijfolie
  • ½ citroen
  • 2 knoflooktenen
  • 1 eetl gedroogde oregano
  • fleur de sel & peper uit de molen
  • Groene saus:
  • 1 flinke bos koriander
  • 2 volle eetl tahin sesampasta
  • sap van 1 limoen
  • 1 knoflookteen
  • 1 eetl. ahornsiroop of honing
  • 1 theel korianderpoeder
  • ± 75-100 ml olijfolie

Instructies
 

  • Bloemkool:
  • Verwijder lelijke stukken van de bloemkoolbladeren, maar laat ze zoveel mogelijk eraan zitten, die worden straks heel lekker krokant. Snij van de onderkant zoveel af tot de bloemkool goed rechtop blijft staan.
  • Zet hem in een stoofpan waar hij precies in past. Doe er 3-4 cm water in met een flinke snuf zout.
  • Breng aan de kook, laat onder een deksel 10 minuten koken/stomen, ­reken op 15 minuten voor een groot exemplaar.
  • Hevel de bloemkool over op een met bakpapier beklede bakplaat en laat 10 minuten uitdampen.
  • Meng intussen in een kom 50 ml olijfolie met rasp en sap van de halve citroen, uitgeperste knoflook, oregano, knisperzout en peper. Kwast hier de hele bloemkool mee in.
  • Rooster 30 minuten in de liefst al hete oven, vrij onderin.
  • Groene saus:
  • Hou 2 takjes koriander apart voor de garnering. Maal alles fijn (ook de steeltjes van de koriander) in de keukenmachine of met de staafmixer tot een soepele groene saus, hoeveel olie u nodig heeft kan variëren. Proef op zout en peper. Bewaar tot gebruik in de koelkast.
  • Serveren:
  • Haal de saus op tijd uit de koelkast en verdeel over een grote ondiepe schaal. Zorg dat de bloemkool warm is of op kamertemperatuur. Parkeer hem voorzichtig bovenop de saus. Garneer met wat grofgehakte koriander.
Trefwoord bloemkool

Wortelsalade met rode ui

Vergis je niet: deze salade lijkt simpel (en dat is ‘ie ook), maar kent wel 3 onderdelen met de nodige wacht- en oventijd: wortels in de oven (20-30 min.); uien marineren (30 min.) en dressing (10 min). Dat kan allemaal tegelijk, dus uitendelijk valt het wel mee. Wel iets om rekening mee te houden. Lekker vantevoren maken dus zodat de smaken onderling kunnen ‘bonden’.

wortel salade kerst

Wortelsalade met rode ui

Stevige smaakmakers brengen de gewone winterwortel tot ongekende hoogte. En met de rode en groene kleuren past het helemaal op de kersttafel.
Gang Bijgerecht, Salade

Equipment

  • Oven: 200 °C

Ingrediënten
  

  • 800 g winterpeen
  • 1 volle eetl witte shiromiso
  • 2 eetl olijfolie
  • 1 eetl ahornsiroop of honing
  • 1 knoflookteen
  • 2 eetl sesamzaadjes
  • snuf chilivlokken uit zo’n molentje
  • 1 bakje tuinkers
  • Ingemaakte ui:
  • 1 rode ui
  • 3 eetl rodewijnazijn
  • snuf zout
  • Rozijndressing:
  • 50 g gele rozijnen
  • 100 ml 1 glaasje witte wijn
  • 1 eetl rodewijnazijn
  • 4 eetl olijfolie
  • zout & peper uit de molen

Instructies
 

  • Ingemaakte ui:
  • Snij de rode ui in flinterdunne halve ringen. Hussel in een schaal door de azijn met een ­ferme snuf zout, laat minstens een half uur (of langer) staan.
  • Wortelen:
  • Roer in een grote kom de miso glad met olijfolie, ahorn siroopp, uitgeperste knoflookteen, ­sesamzaadjes en een ferme snuf chilvlokken. Geen zout, want de miso is al zout. Was de wortelen grondig, schillen hoeft niet. Snij in plakken van ½ cm. Hussel goed door de kom. Verdeel over een met bakpapier beklede bakplaat. Schuif in de oven en rooster ± 20 minuten tot gaar met hier en daar een geblakerd randje. Schep halverwege om.
  • Dressing:
  • Doe de rozijnen en wijn in een steelpan, breng aan de kook en laat op laag vuur 10 minuten sudderen tot de rozijnen zich volgezogen hebben. Zeef. Klop de azijn en olijfolie met wat zout en peper door elkaar tot een dressing. Schep de rozijnen ­erdoor. Hussel dit door de ­wortelen. Proef op zout en ­peper. Laat gerust een tijdje ­intrekken.
  • Serveren:
  • Doe de wortels in een mooie schaal. Garneer met rode ui en op het allerlaatste moment met tuinkers.

Notities

Vervang miso door een halve eetlepel (gerookt) paprikapoeder en/of komijn en een flinke snuf zout.
Tuinkers kun je ook door iets ander groens vervangen.
Vergis je niet: deze salade lijkt simpel (en dat is ‘ie ook), maar kent wel 3 onderdelen met de nodige wacht- en oventijd: wortels in de oven (20-30 min.); uien marineren (30 min.) en dressing (10 min). Dat kan allemaal tegelijk, dus uiendelijk valt het wel mee. Wel iets om rekening mee te houden
Trefwoord rode ui, winterpeen, wortel

Feest couscous

couscous

Feestcouscous

Als dat niet feestelijk is: een enorme berg couscous met kleurige en geurige groenten en kruiden.
Gang Bijgerecht, Salade

Ingrediënten
  

  • 250 g couscous
  • 400 ml kokend water
  • 1 rode paprika
  • 1 granaatappel
  • 150 g diepvriesdoperwten
  • 150 g gedroogde abrikozen
  • 75 g pistachenootjes gepeld, ongezouten
  • handje verse koriander
  • handje verse munt
  • handje verse peterselie
  • 1 citroen
  • 2 theel komijnpoeder
  • 2 theel gerookt paprikapoeder
  • 1 theel kurkuma
  • snuf chilivlokken uit zo’n molentje
  • olijfolie extra vergine
  • zout & peper uit de molen

Instructies
 

  • Snij de paprika in dunne reepjes, dan in blokjes. Idem dito met ­de gedroogde abrikozen.
  • Meng met de couscous, diepvriesdop­erwten, komijnpoeder, paprikapoeder en kurkuma in een grote kom.
  • Giet het kokende water erop, dek af en laat een kwartiertje staan tot al het water is opgenomen.
  • Hak intussen de pistachenootjes en de verse kruiden.
  • Verwijder de pitjes uit de granaatappel.
  • Schep de couscous met een vork luchtig door elkaar.
  • Rasp de schil van de citroen boven de kom fijn en pers hem uit. Doe ook het sap erbij, plus een flinke plens goede olijfolie. Voeg de pistache, kruiden en granaatappelpitjes toe (bewaar wat voor de garnering). Meng alles goed door elkaar en breng op smaak met zout, peper en chilivlokken. Laat minstens een uurtje staan.
  • Serveren:
  • Stort de couscous als een grote berg op een mooie schaal. ­Bestrooi met de achtergehouden garnering.

Notities

Paprika is natuurlijk helemaal niet van het seizoen maar voor deze keer mag het. Gebruik anders reepjes paprika uit een pot.
Voor de verse kruiden en granaatappel loont het de moeite naar de Turkse winkel te gaan. Kun je geen granaatappel bemachtigen, gebruik dan (gedroogde) cranberries.
Heb je gasten die geen gluten eten? Vervang de couscous dan door gierst of quinoa.
Trefwoord graan

Linzen-pie met zoete aardappel

Een pie (spreek uit paai) is een typisch Engels gerecht bestaande uit een of ander hartig (of zoet) mengsel afgedekt met een laagje deeg.

In dit geval gebruiken we rode linzen en zoete aardappel die gekookt helemaal uit elkaar vallen en een smeuïge substantie vormen. Die pruimen geven een zoete ‘bite’ met specerijen als kruidige tegenhanger. De linzen vormen het ‘eiwitcomponen’ in het (kerst)menu, maar deze pie is op een andere dag ook prima op zichzelf als maaltijd te gebruiken.

Je kunt natuurlijk bladerdeeg gebruiken als dakje, maar probeer eens dit deegje zelf te maken. Oh, zoveel lekkerder en echt niet zo moeilijk. Hou er rekening mee dat de vulling afgekoeld moet zijn voor je het deegje erover doet en gaat bakken. Vulling, deeg en ook de gehele pie zijn prima vantevoren te maken. Serveren ‘m wel warm met een mes erbij, om puntjes uit de schaal te snijden.

linzen pie

Linzen pie met zoete aardappel

Onder het knapperige afdekje gaat een heerlijke, smeuïge zoet / pittige substantie schuil.
Gang Hoofdgerecht

Equipment

  • Oven: 200 °C

Ingrediënten
  

  • 250 g gedroogde rode linzen
  • 250 g zoete aardappel geschild gewicht
  • 100 g gedroogde pruimen gewicht zonder pit
  • 750 ml hete groentebouillon
  • 1 grote ui
  • 3 knoflooktenen
  • 3 cm gemberwortel
  • handje verse koriander
  • handje verse peterselie
  • 1 theel komijnpoeder of zaadjes
  • 1 theel korianderpoeder
  • 1 limoen
  • scheutje olijfolie
  • zout & peper uit de molen

Deeg:

  • 125 g koude boter
  • 200 g bloem
  • 1-2 eetl ijskoud water
  • snuf zout
  • 1 ei losgeklopt
  • 1 eetl komijnzaadjes of sesamzaadjes

Instructies
 

  • Snipper de ui en knoflook. Fruit zachtjes in wat olie in een hapjespan.
  • Rasp de gember erboven en fruit rustig mee.
  • Schil intussen de zoete aardappel, snij in kleine blokjes. Snij de pruimen in stukjes.
  • Schep komijn en ­korianderpoeder door de ui en bak 1 minuut mee.
  • Voeg zoete aardappel, pruimen, linzen en de kokendhete groentebouillon toe, plus zout en peper.
  • Laat onder een deksel zachtjes 20 minuten sudderen tot de zoete aardappel zacht is en de linzen uit elkaar beginnen te vallen.
  • Hak de verse peterselie en ­koriander fijn, voeg deze toe aan de pan (als deze van het vuur af is).
  • Rasp de schil van de limoen fijn boven de pan, voeg ook het sap van een halve limoen toe (de andere helft wordt niet gebruikt).
  • Schep het mengsel over in een grote lage ronde taartvorm of ovenschaal (Ø 26 cm) waarbij de vulling nèt tot de rand komt. Laat helemaal afkoelen.

Deeg:

  • Snij terwijl de linzen sudderen de koude boter in kleine blokjes, doe in een kom met de bloem en wat zout en wrijf met uw vingers net zo lang tot het grof zand is.
  • Doe er 1 à 2 eetlepels ijskoud water bij en kneed snel tot een soepele deegbal.
  • Laat in folie 30 minuten rusten in de koelkast.

Vullen:

  • Rol het deeg tussen twee vellen bakpapier (anti-plak!) uit tot een grote lap, leg op de vulling, snij bij en duw de randen vast aan de schaal.
  • Prik met de achterkant van een pollepel een stoomgaatje in het midden.
  • Kwast het deeg in met losgeklopt ei.
  • Steek van de restjes deeg sterretjes en balletjes uit en plak vast als versiering. Kwast ook in met ei. Bestrooi met komijnzaadjes.

Bakken:

  • Bak 30 minuten iets onder het midden van de oven. Serveer warm met een mes erbij, om puntjes uit de schaal te snijden.

Notities

Het deeg is echt het allerlekkerst met goede roomboter. Vegans kunnen margarine gebruiken en amandelmalk om het deeg mee te bestrijken. 
Rol het deeg zo dun mogelijk uit > waarschijnlijk hou je behoorlijk wat over (ik gebruikte de helft van het recept maar ha dniet genoeg voor versiering). Je kunt het restant prima invriezen.

In dit gerecht spelen zoete aardappels de hoofdrol. Ze worden in ons land steeds vaker geteeld. Zoete aardappels komen ook voor onder de naam bataat of yam. Alhoewel de naam anders doet vermoeden, is deze groente niet hetzelfde als de gewone aardappel maar je kunt ‘m wel op dezelfde manier bereiden. Zo kun je de zoete aardappel koken, poffen, gratineren, roosteren, vullen, pureren en er chips van maken.